Çocuklarda Zatürre (Pnömoni) Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Çocuklarda zatürre; enfeksiyon sonucu oluşan sık görülen bir durumdur. Tedavi edilmezse ölümcül olabilen hastalığın türüne göre çeşitli tedavi yöntemleri vardır.
Zatürre (pnömoni) çeşitli mikropların (virüs, bakteri, mantar ve parazitler) neden olduğu akciğer enfeksiyonlarına verilen genel bir terimidir. Çocuklarda bebeklik döneminde ve küçük yaşlarda sıklıkla görülür. Çocuklarda zatürre genellikle; adenovirüs, rinovirüs, ve influenza gibi gribe neden olan virüsler ve solunum yolları etkileyen bakterilerden kaynaklanır.
Pnömoni genellikle üst solunum yolunda oluşan enfeksiyonla başlar. Enfeksiyon 2-3 gün içinde boğaz ağrısı ve balgam olarak kendini gösterir. Daha sonra akciğerlere geçerek akciğerlerin çalışma alanı daraltır ve düzgün şekilde çalışması engeller.
İçindekiler
Çocuklarda Zatürre Belirtileri
Zatürre belirtileri; çocuğun yaşına ve zatürreye neden olan etkene göre değişkenlik göstermekle beraber genel olarak şunlardır:
- Ateş
- Titreme
- Öksürük
- Burun tıkanıklığı
- Nefes darlığı
- Kusma
- Göğüs ve karın ağrısı
- İştah kaybı
- Hastalığın ilerlediği durumlarda, dudakların ve tırnakların mavimsi renge dönüşmesi
Özellikle 2 yaşına altında olan çocuklarda pnömoni ve bronşiolit hastalığı belirtileri birbirine benzerdir. Doktorunuz gerekli testleri yaptıktan sonra teşhis koyacaktır.
Çocuklarda zatürre belirtileri sahip olunan zatürre tipine göre farklılaşabilir. Bakterilerin neden olduğu pnömonide genellikle ani yükselen bir ateş ve çok hızlı soluk alıp verme ilk belirtilerdir. Viral pnömoni olarak adlandırılan ve küçük çocuklar ile yaşlılarda sıkça karşılaşılan virüs kaynaklı zatürrelerde ise belirtilerin ortaya çıkması daha yavaş olur.
Virüs veya bakteri grubuna ait olmayan mikoplazma organizmalarından kaynaklanan zatürre türünde ise; özellikle çocuklarda ve gençlerde olağan pnömoni belirtilerine ek olarak boğaz ağrısı, baş ağrısı ve ciltte kızarıklık belirtileri ile karşılaşılır.
Klamidyal pnömonide ise genel olarak ateş ve titreme gibi belirtiler görülmez. Bunların yerine göz nezlesi durumu ile karşılaşılır. Ayrıca yapılan araştırmalarda; hayatının ilk 6 ayında bu hastalığı geçiren çocukların 8 yıl boyunca astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalıklarına (KOAH) yakalanma riskinin normalden çok daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Zatürreye neden olan virüsler bulaşıcıdır. Genellikle hastalığı olan birinin öksürmesi veya hapşırması yoluyla yayılırlar. Hasta biriyle aynı bardağı kullanmak, kişinin kullandığı mendillere dokunmak ve kişiyle yakın temas haline pnömoni bulaşabilir.
Çocuklarda Zatürre Tedavisi
Fiziki muayenenin başlangıcında pnömoniden şüphelenen doktor; çocuğun görünümünü ve solunum şeklini kontrol eder. Akciğerlerini dinleyerek teşhisini doğrulayacak ipuçları arar. Gerek görürse; göğüs röntgen filmi, balgam kültürü ve kan testleri gibi işlemleri uygulayabilir.
Karşılaşılan vakaların büyük bir çoğunluğunda tedavi antibiyotiklerle sağlanır. Kullanılacak antibiyotiğin tipi ve dozajı pnömoni türüne bağlıdır. Çocuklarda zatürre tedavisi uygulanırken aile üyelerinin geri kalanına da; zatürre başlangıcı oluşmasını engellemek için ilaçlar verilebilir.
Türüne göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak zatürre tedavisi; 1-2 hafta antibiyotik kullanımı ile sağlanır.
Zatürre Olan Çocuğun Bakımı
Pnömoni hastalığı olan çocuğun vücudu enfeksiyona karşı savaşırken çok fazla dinlenmesi ve bol bol sıvı tüketmesi gerekir. Bitkisel çaylarda faydalı olacaktır. Doktorunuzun reçete ettiği antibiyotikleri çocuğa düzenli olarak doktorunuzun talimatları doğrultusunda verin. Bu çocuğunuzun daha hızlı iyileşmesine ve enfeksiyonu diğer aile bireylerine bulaştırmasını engelleyecektir. Doktorunuz gerekli görürse öksürük giderici ilaçlar da yazabilir. Dikkat etmeniz gereken konu; zatürre olan çocuğa doktorunuza danışmadan öksürük kesici ilaçlar vermemeniz gerektiğidir. Çünkü bu ilaçlar bazı pnömoni türlerinin tedavisinde kullanılmaz, kötü bir hale getirebilir.
Annelerin her sabah ve akşam olmak üzere günde iki kere çocuğun ateşini ölçmesi gerekir. Zatürrenin yüksek ateşe olabilir ancak bu ateş çocuklarda 39 dereceyi, bebeklerde 38 dereceyi geçerse ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Böyle durumlarda derhal doktorunuza gidin.
Çocukları zatürreden korumak için:
- Bebeğinizin zatürre aşılarını yaptırmayı ihmal etmeyin. İki türü bulunan bu aşıların uygun olanının doktorunuz yapacaktır.
- Astım, kalp ve akciğer hastalıkları gibi kronik sorunları bulunan çocuklar daha büyük risk taşırlar. Bu sebeple ek aşılara ihtiyaç duyabilirler. Grip aşıları vücudu; virüs kaynaklı saldırılara karşı koruduğundan 6 ay ile 19 yaş arasındaki çocuklara önerilir.
- Çocuğunuzun beslenmesine dikkat edin. Güçlü bir bağışıklık sistemi enfeksiyona neden olabilecek her türlü tehlikeyi engelleyebilir.
Kaynaklar
- http://kidshealth.org/en/parents/pneumonia.html
- https://emedicine.medscape.com/article/967822-overview
- http://tmc.dergisi.org/pdf/pdf_TMC_258.pdf
- http://sakur.uludag.edu.tr/dosya/FR-HYE-04-418-02.pdf
- https://www.everydayhealth.com/pneumonia/guide/#pneumonia-children