Öksürük Tedavisinde Kullanılan İlaçlar ve Yan Etkileri

Öksürük kesici ilaçlar; yaşam kalitesini yükseltmek ve tedaviye yönelik olmak üzere farklı amaçlarla kullanılan solunum sistemi rahatlatıcılarıdır. Antitüsifler, ekspektoranlar, bronkodilatörler ve mast hücresi stabilatörleri olmak üzere 4 farklı başlık altında incelenebilirler.

İçindekiler

Öksürük Kesici İlaçların Farmakolojik Özellikleri
Farklı Yaş Gruplarında Kullanılan Öksürük Kesici Şuruplar ve Fiyatları
Kullanım Tavsiyesi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kaynaklar

Öksürük Kesici İlaçların Farmakolojik Özellikleri

Öksürük tedavisinde kullanılan ilaçlar bağımlılık yapabilir.

Öksürük, solunum sisteminin yabancı uyaranlara karşı verdiği refleks bir tepkidir. Öksürük kesici ilaçlar bu refleksi inhibe ederek duyarlılık reseptörlerini azaltır. Farmakolojik olarak incelendiğinde antitüsifler; opioidler ve periferik etkililer diye ikiye ayrılır. Opioidler afyon bitkisinin işlenmesi ile elde edilen morfin, kodein, dionin, dekstrometorfan gibi sinir sisteminin öksürük merkezini inhibe eden ilaçlardan oluşur. Kullanımın hemen ardından etki gösterirler. Tedaviye yönelik olmaktan çok rahatlama sağlarlar. Bu ilaçlar uzun süreli kullanımda bağımlılık yaratır. Periferik etkili ilaçlar öksürüğe neden olan reseptörlerin duyarlılığını azaltır. Bunlar noskapin, silomat, meyan balı ve gliserin türevlerini içerir.

Ekspektoranlar; balgam söktürücü olarak reçete edilir. İpeka, tuz ekspektoranlar, bromeksin ve mukolitik olarak sınıflandırılır.

Bronkodilatörler; Bronş kaslarını gevşetmeye yardım ederler. Bu ilaçlar daha çok inhale şeklinde reçete edilir.

Mast hücresi stabilatörleri; Alerjiye bağlı durumlarda antiinflamatuar olarak kullanılmaktadırlar.

Farklı Yaş Gruplarında Kullanılan Öksürük Kesici Şuruplar ve Fiyatları

Öksürük şurupları farklı yaş gruplarında hastanın kilosu, hastalığın türü ve evresi, daha önce geçirilen hastalıklar göz önüne alınarak reçete edilir. 6 yaşından küçük çocuklarda zorunlu haller dışında öksürük şurubu kullanımı gelişim bozukluklarına yol açabileceğinden önerilmez. Aşağıda verilen şurup adları sadece bilgilendirme amaçlıdır. Uzman bir doktor tarafından reçete edilmediği sürece kullanmayınız. 4 haftadan uzun süren öksürükler, sadece öksürük şikayeti değildir. Altta yatan nedenleri öğrenmek için gerekli tahlilleri yaptırınız. Unutmayınız ki; erken teşhis hayat kurtarır.

Şurup Adı	Yaş Grubu	Kullanım Alanı	Olası Yan Etkiler	Fiyatı (TL)
Prospan	0-6 ay ve üstü	Akut solunum yolu enfeksiyonları	Yorgunluk, hipotansiyon, kas spazma, yüz tiki, kaşıntı, isilik, mide tahrişi, taşikardi,sinir sistemi depresyonu	21.90
Sekrol	0-6 ay ve üstü	Balgam Söktürücü	Mukozada değişiklik, ciltte döküntü, yüzde şişme	11.36
Dolven	6 ay ve üstü	Soğuk algınlığı, gribal enfeksiyonlar, juvenil artrit	Böbrek fonksiyonlarında bozulma	6.44
Levozopin Fort	2 yaş ve üstü	Antitüsif	Karın ağrısı, nefes darlığı	5.13
Lunges şurup	2 yaş üstü	Antitüsif	Yüz, dudaklar, dil ve boğazda şişlik, nefes darlığı	6.22
Pulmorest Fort	2 yaş üstü	Antitüsif	Kurdeşen, karın ağrısı	5.54
Katarin Plus B	12 yaş üzeri	Üst solunum yolu enfeksiyonlarında ateş düşürücü	Karın ağrısı, mide bulantısı, nefes almada güçlük, cilt döküntüsü	7.23

Kullanım Tavsiyesi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Uluslararası sağlık örgütleri 1 yaşından küçük çocuklarda gelişim sistemi tamamlanmadığından zorunlu haller dışında ilaç kullanılmaması gerektiğini belirtmişlerdir.

Dolven, prospan, levozopin gibi ilaçlar çocuklarda kilo ölçümünden sonra reçete edilir. Belli bir kilonun altında olan çocuklarda kullanımları tehlikelidir. İlaçlar sadece doktorun uygun gördüğü şekilde ve dozda kullanılmalıdır. Atlanan dozlar bir sonraki kullanımda çift doz olarak kullanılmaz. İlaç kullanımının ardından görülen yan etkiler doktora bildirilmelidir.

Öksürük tedavisinde önemli olan altta yatan nedenlerin tespit edilmesidir. Sistematik tanısal yaklaşım önemlidir. Bol su tüketmek ve bitki çayları mukusu incelterek atılmasını kolaylaştırır. Nefes egzersizleri düzenli olarak uygulandığında akciğerler üzerindeki basıncı azaltmaya yardım eder. Sigara kullanımı, toz ve alerjenlere maruz kalmak semptomları kötüleştirebilir. Kalp ve dolaşım bozukluklarında tedavi amaçlı olarak kullanılan ACE inhibitörleri öksürüğe neden olabilir. Bu açıdan kullanılan ilaçlar varsa fiziki kontrol sırasında doktora söylenmelidir. Kullanılan ilaçlar doktor gözetimi altında muadilleri ile değiştirilebilir. C vitamini açısından zengin gıdalar hücrelere daha çok oksijen taşınmasına yardım ederek akciğerler üzerindeki baskıyı azaltır. Yapılan bazı çalışmalar balın öksürük şikayetinde semptomları azaltmaya yardımcı olduğunu kanıtlamıştır.