Pulmoner Arter Nedir, Nedenleri ve Tedavi Süreci
Pulmopner arter sorununda kalbin sağ ventrikülünden akciğere kan alan büyük kan damarında bir bozukluk meydana gelir.Bu bozuykluk ciddi hastalıkların yaşanmasına neden olur.
İçindekiler
Pulmoner Arter
Pulmoner arterin daralmasına neden olan, kalbin sağ ventrikülünden akciğere kan alan büyük kan damarında meydana gelen kalp bozukluğudur. Bu daralma, kalbin daha sert pompalamasına, kalbin sağ tarafında genişlemiş bir kalbe ve yüksek tansiyona sebep olabilir. Hafif vakalarda, herhangi bir semptom meydana gelmeyebilir. Bu sorun sık şekilde doğumsal kalp defekti (doğumdan beri mevcut olan kalp kusurları ), genetik anormallik veya hamilelik sırasında enfeksiyon gibi diğer tıbbi problemlerle ilişkilidir. Bazı çocuklar ve genç yetişkinlerde kan pıhtılaşma problemi sebebiyle doğumdan sonra bu daralmış akciğer arterlerini gelişebilir.
Nedenleri
Pulmoner arter darlığı doğuştan gelen bir kalp kusurudur. Başka bir şekilde ifade edilen kusur, bir hastalık değil, bir anormalliktir. Pulmoner arter stenozu sıklıkla diğer doğuştan kalp defektleri ile birlikte bulunur:
Fallot Tetralojisi
Dört aşamalı bir kusurdan oluşmaktadır
- Ventriküler septal defekt
- Pulmoner kapağın altında veya hemen altında bir daralma
- Normalden daha kaslı bir sağ ventrikül
- Doğrudan yer alan bir aort ventriküler septal defekt üzerinde
Pulmoner Atrezi
Pulmoner bir kapağın yokluğu, kanın sağ ventrikülden pulmoner artere ve akciğere akmasıdır.
Trunkus Arteriozus
Kalp, aort ve pulmoner arterden normal iki çıkış yerine sadece bir kombine arterin oluşumudur.
Pulmoner Kapak Stenozu
Pulmoner kapakçık ile ilgili problemler kanın sağ ventrikülden akciğerlere akmasına izin verilmesidir.
Patent Duktus Arteriozus
Pulmoner arter ve aort arasında açık bir geçiş yoludur. Normal olarak, bu geçiş, doğumdan birkaç saat sonra kendi kendine kapanır ama açılmadığı zaman ameliyatı veya ayakta tedaviyi sağlamak için ayakta bir kateter bazlı prosedür gerekir.
Pulmoner arter sorunun yukarıdaki nedenleri dışında diğer nedenleri arasında;
- Kalbi etkileyen diğer sendromlar
- Williams sendromu
- Kalp kusurlarını düzeltmek için kullanılan cerrahi prosedürler
Belirtileri
Hafif pulmoner arter darlığı olan çocuklar ve yetişkinler çoğu zaman belirtilere sahip değildir. Durumun ilk belirtisi bir kalp üfürüm, bir göğüs muayenesi sırasında duyulan fazladan bir sestir. Durum ciddi düzeydeyse belirtileri aşağıdaki gibidir.
- Göğüste ağrı epizodları nefes darlığına neden olur
- Düşük enerji
- Kötü beslenme
- Hızlı nefes
- Egzersiz ile erken yorucu durumlar
- Maviye dönüş, siyanoz denen bir durum
Teşhisi
Pulmoner arter sorunu ile ilgili belirgin semptomlar olmadığından, bu durumun ilk belirtisi genellikle bir kalp bulanıklığı, göğüs muayenesinde duyulan ekstra sestir. Pulmoner arter sorunun teşhis etmek adına aşağıda bulunan testler yapılabilir;
- Eko kardiyogram, kalbin hareketli bir resmini oluşturmak adına ses dalgalarının kullanıldığı bir testtir.
- Elektrokardiyogram (EKG veya EKG), kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden bir testtir.
- Egzersizin kalp üstündeki etkisini test etmek adına egzersiz stres testi yapılır.
- Sınırlı bir bölgeyi ve etrafındaki kan damarlarını daha iyi görüntüleyebilmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ya da bilgisayarlı tomografi (BT) taraması yapılabilir.
Tedavisi
Balon Dilatasyonu
Bu tedavi yöntemi, balon dilatasyon kateterini arterin daralmış alanına hareket ettirmekten oluşmaktadır. Balon dikkatli şekilde şişirilir, önce düşük basıncı altında ve daha sonra yüksek basıncı altında daraltılmış alan genişleyene kadar bu uygulama yapılır. Balon daha sonra söndürülür ve olduğu alandan çıkarılır. Her ne kadar balon dilatasyonu sonrası hastaların çoğunda daralma gelişse de, daha çok balonlama gerektiren vakaların yaklaşık % 15 ile % 20’sinde tekrar dar hale gelebilir. Günümüzde daha iyi ve daha uzun ömürlü sonuçlara yol açacak farklı tipte balonlar geliştirilmektedir.
Balon Dilatasyonu ve Stent Yerleştirme
Balon dilatasyonunun sonuçlarının daha iyi hale gelmesini sağlamak adına daha etkili bir tedavi arayışı başlamıştır. Bunun sonucunda paslanmaz çelik balon genişletilebilir stentin geliştirilmiştir. Stent yerleştirme, stentin arterin daralmış segmenti boyunca konumlandırılması ile gerçekleştirilir. Stent bir balon anjiyoplasti kateteri üstüne monte edilir ve yerine oturduğundan bir kılıf ile kaplanır. Kılıf daha sonra stent- balon anjiyoplasti düzeneğinden tamamen çekilir. Balon stent genişleyerek ve yerine sabitleyerek önerilen basınca şişirilir.
Kesme Balon
Bu prosedür standart balon genişletme işlemine benzemektedir ama balon özel olarak küçük bıçakların uzunluğunun yukarı ile aşağı doğru ilerlemesiyle tasarlanmıştır. Balon şişirildiği zaman bıçaklar aktive edilir ve daraltılmış alan boyunca kesilmektedir. Bu da teknenin genişlemesini kolaylaştırır ve daha büyük bir açıklığa sebep olur. Kesme balonları farklı boyutları bulunmaktadır.
Cerrahlık
Pulmoner arter sorunu cerrahi onarımında çeşitli yöntemleri kullanılır. Bunların seçimi, darlık, çevredeki damarların ve diğer yapıların özelliklerine bağlı olarak değişir.
Kaynaklar
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17399-pulmonary-artery-stenosis
- https://www.britannica.com/science/pulmonary-artery
- https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/pulmonary-arteries-and-veins
- https://www.ucsfbenioffchildrens.org/conditions/pulmonary_artery_stenosis/