Zatürre Tedavisi, İyileşme Süreci ve Korunma Yolları

Zatürreye neden olan bakterinin tespit edilmesi ve uygun antibiyotik ile tedavi edilmesi gerekir. Gerekli tedavi başladıktan 48-72 saat sonra klinik belirtilerde düzelme görülmektedir.

Zatürre, çoğunlukla bakteri ve virüslerin neden olduğu, ateş, balgamlı öksürük, nefes alırken batıcı ağrı ile seyreden, ilerleyen dönemde solunum yetmezliğine kadar varan akciğer enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık etkenini taşıyan veya zatürre hastası olan kişi ile yakın solunum temasında bulunan bireylerin, bağışıklığı yoksa 1-3 gün arası kuluçka döneminden sonra zatürre kendini göstermektedir.

İçindekiler

Zatürre Tedavisi Nasıl Olur?
Zatürre Aşısı ve Grip Aşısı
Kaynaklar

Zatürre Tedavisi Nasıl Olur?

Ateş, balgamlı öksürük, titreme, nefes alırken göğüs duvarına batıcı ağrı, nefes almada zorluk belirtileri hastaneye başvurmak için yeterlidir. Doktor akciğer röntgeni, sırtı dinleme, kan tahlili gibi tetkiklerle zatürre teşhisi koyabilir. Tedaviye karar vermek için zatürre etkeninin bilinmesi daha faydalı olacağı için balgam örneği incelemesi yapılmaktadır.

Sağlıklı sonuçlar alabilmek için balgam örneği incelemesi sabah aç karnına, hastanın öksürük yoluyla bir kaba attığı balgam klinikte çok bekletilmeden laboratuvar ortamına gönderilir. Hastanın tok olması, ağzında ve ağzın arka bölümünde kalan yemek artıklarıyla birleşeceği için sağlıklı sonuçlar vermeyecektir. Ayrıca hastanın balgam çıkarmak için öksürdüğü durumlarda mide bulantısı ve kusma olabilir.

Balgam çıkaramayan hastalarda balgam örneği almak biraz daha zor bir süreçtir. Bu süreçte önce hastaya postral drenaj uygulanmalı, kuvvetli öksürük egzersizleri uygulatılarak balgam örneği alımı sağlanır. Balgam örneği alınan hastaya ağız bakımı uygulanır ve işlem sonlandırılır.

Balgam örneğinde çıkan sonuca göre hastaya gerekli tedavi başlanır. Zatürrede sıklıkla Streptokokus Pnömonia yuvarlak bakterileri görülmektedir. Bakteriye uygun tedavi başlatılır. Zatürrede önemli olan tedavinin eksiksiz olarak ve belirlenen saatlerde alınması, bakterinin tedavide kullanılan antibiyotiğe karşı direnç kazanmaması gerekir.

Zatürre Kaç Günde İyileşir?

Pnömoni hastalığı etkenine göre tedavi süresi değişmektedir. Genel olarak etkene uygun tedavi başlatıldıktan sonra 48-72 saat arasında belirtileri azalmaya başladığında tedavinin işe yaradığı anlaşılmaktadır.

Pnömokok zatürresinde 7 gün
Mycoplasma ve chlamydia zatürresinde 14 gün
Legionella zatürresinde tedavi süresi 14-21 gün olmalıdır.
Etkeni saptanmayan ağır pnömonilerde tamamen iyileşmesi için tedavi 2-3 haftadan az olmalıdır.

Pnömoni tedavisine başlanan hastanın, hastalık belirtileri özenle takip edilmelidir. Başlanan tedavide vücudun yanıt vermesi gecikse bile en geç 72 saat içinde düzelmenin olması beklenir. Düzelme olmayan hastalarda klinik durumda kötüleşme yoksa bile tedavi aynı şekilde devam eder, tedavi değişikliğine gidilmez.

Zatürrede çıkan ateş için tedavi olarak antipretikler başlanır. Gerekli duruma göre 4 saat arayla ya da 24 saatte yavaş yavaş gidecek şekilde serum takılabilir. Ateş, nabız, tansiyon, solunum, SpO2 ve cilt rengi yakından takip edilip kayıt altına alınmalıdır. Anormal seyreden değerler için doktor ile iş birliğinde tedavi değişikliği yapılabilmektedir.

SpO2 değerinde düşme, cilt renginde (dudaklar, el ve ayak parmakları) morarma olduğu durumlar hastanın oksijen açlığı düşünülmelidir. Uzun süre oksijen açlığı yaşayan hastaların hayati fonksiyonlarına zarar verebilir. Oksijen açlığı düşünülen durumlarda oksijen tedavisi başlanmalı, solunum yolları balgamla tıkalıysa aspire edilmesi gerekmektedir.

Zatürre Aşısı ve Grip Aşısı

Pnömoni hastalığına yakalanmamak için birinci koşul kişinin kendisini korumasıdır. Grip salgınlarında ve kış aylarında toplu ortamlarda fazla vakit geçirmemek faydalı olacaktır. Grip ve nezle gibi hastalıklar pnömoni hastalığı için alt zemin hazırlayabilmektedir. Grip ve nezle hastalığını normalinden daha ağır geçiren, pnömoni belirtilerini gösteren hastalar, hastalıkları göz ardı etmemeli direk tedavi olmaları gerekmektedir.

Soğuktan, üşütmeden korunmak, pnömoni hastası kişilerle yakın temas etmemek, pnömoni belirtileri gösteren ya da yakın zamanda zatürre geçirmiş kişilerle solunum teması etmemek kişinin kendisini koruması için yeterlidir.

Pnömoni ve grip aşısı yaptırmak da korunmada önemli rol oynamaktadır. Grip aşısını her yıl eylül, ekim, en geç kasım ayında yaptırmak gerekmektedir. Pnömoni aşısı ise yeni doğan bebekler için 2.-4.-6. ve 12. aylarında 4 doz olarak ASM’lerde yapılmaktadır. Risk grubu içinde olan bireyler için ise Aile Hekimliklerinin yürüttüğü Bağışıklama Politikası adı altında zatürre aşısı yapılmaktadır.

65 yaş ve üzeri bireyler
Bağışıklık sistemini zayıflatan kronik hastalıkları olan bireyler (şeker, kalp, böbrek yetmezliği, kan hastalıkları vb.)
AIDS taşıyıcısı kişiler
Dalağı alınmış kişiler, organ nakli yapılan kişiler
Grip ve pnömokok aşıları ateşli bir hastalığın seyrinde ve yumurta alerjisi olan kişilerde uygulanmamaktadır.