Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Nedenleri ve Tedavisi
Yeni doğan bebeklerde, akciğer enfeksiyonu anne sütü alan bebeklerde daha az rastlanmaktadır. Fakat mikroorganizmalar, çevresel etmenler ve bağışıklık sisteminin zayıf olması enfeksiyona neden olacaktır.
Anne karnında gelişimini tamamlayamamış prematüre bebeklerde, akciğer gelişiminin tam olmaması nedeniyle yoğun bakım yatışları olabilmektedir. Solunum desteği verilebilen prematüre bebeklerde akciğer enfeksiyonu gelişme riski vardır. Bunun yanı sıra gelişimini tamamlamış bebeklerde hava kirliliği, sigara dumanı, rutubetli hava, anne sütünün alamamış, bağışıklığı zayıf bebeklerde de akciğer enfeksiyonu görülme riski vardır.
İçindekiler
Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu
Zatürre, bronşit gibi alt solunum yolu hastalıklarının zemininde üst solunum yolu enfeksiyonlarından grip, nezle, sinüzit gibi hastalıklar vardır. Yeni doğan bebeklerde genel olarak enfeksiyon görülme sıklığı azdır. 1-3 yaş arası bebeklerde dış ortamla tanışma, sosyalleşme nedeniyle mikroorganizmalarla tanışmaya başlarlar.
Alt solunum yolu hastalıkları belirtileri görülmeden önce üst solunum yolu hastalıkları görülmesi büyük ihtimaldir.
Doğum sonrası ilk günlerde, anne karnında içinde bulunduğu suyu atmak amacıyla öksürme, aksırma olabilmektedir. Ancak öksürürken morarma, nefes alırken kaburgalarda içeriye çekilme gibi belirtilerde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Prematüre bebekler, akciğer gelişiminin olmaması nedeniyle yoğun bakım yatışından sonra ventilatör ile solunum desteği verilmektedir. Solunum desteği verilen bebekler bu dönemde ağızdan beslenemez, damar yoluyla ihtiyacı olan besin maddeleri ilaç formunda verilmektedir. Gerekli kan tahlilleri ve akciğer röntgenleri çekilen prematüre bebeklerde enfeksiyon bulgusunda antibiyotik tedavisine başlanabilmektedir.
Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Belirtileri
- Öksürük
- Balgam
- Hırıltılı solunum
- Göğüs kafesinde anormal hızda solunum
- Göğüs kafesinde kaburgalarda içe çekilme
- Bulantı
- Kusma
- İshal
Öksürük belirtisinde yüzde, parmaklarda morarmalar görülebilmektedir. Bebek boğulur tarzda öksürür. Öksürük krizi yeni doğan bebeklerde özellikle emme işlemi sırasında gelirse bebek sütü akciğerlerine kaçırabilir. Bu durumda bebek memeden hemen ayrılmalıdır.
Balgam belirtisi yeni doğan, prematüre bebeklerde öksürükleri çok kuvvetli olmadığı için görülmeye bilmektedir.
Hırıltılı solunum belirtisi, balgamın habercisi ve solunum yollarının kısmen tıkalı olduğunun göstergesi olabilmektedir.
Yeni doğan bebeklerde, prematürelerde öksürürken midelerinin kalkması, bulanması ve akabinde kusma gerçekleşebilmektedir. Kusma olurken bebek yan çevrilmeli, kusmuğun akciğerlere kaçması engellenmelidir. Bu dönemde yeni doğan bebekte beslenme bozuklukları olabilmekte, ishal görülebilmektedir.
Enfeksiyonda ateş belirtileri yeni doğan bebeklerde çoğu zaman görülmemektedir. Fakat ateş belirtileri yakından takip edilmesi gereken riski bir durumdur. Ateş için doktor önerisiyle ateş düşürücüler verilebilir. Ateşi düşmeyen bebeklerde mutlaka bir doktora götürülmeli ve kan tahlili yaptırılmalıdır.
Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Tedavisi
Yoğun bakımda yatan prematüre ve yeni doğan solunum sıkıntısı çeken bebeklerde solunum desteğinin verildiği makine kaynaklı enfeksiyonlar ortaya çıkabilmektedir. Enfeksiyonların tedavisinde gecikmeden hastane ortamında antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.
Evde akciğer enfeksiyonu geçiren yeni doğan bebeklerde, anne sütü alıyorsa kesilmeden verilmeye devam edilmelidir. Bebek soğuk havalarda ve kirli havalarda dışarıya çok zorunlu olmadıkça çıkarılmamalı, maske kullanılmalıdır.
Bebeklerde akciğer enfeksiyonlarının bir nedeni de sigara dumanıdır. Sigara dumanı bebeklerde pasif içicilik nedeniyle akciğer solunum yollarını kaplayan mukozanın tahrişi nedeniyle iltihap odakları oluşturabilmektedir. Halen gelişmekte olan yeni doğan bebeklerde sigara dumanına maruz kalmak kısa zamanda enfeksiyona neden olmaktadır. Özellikle zatürre, bronşit hastalıklarında en önemli etmenlerdir. Evde dikkat edilmesi, beslenmesinin düzenlenmesi, hastalık etkeninin ortadan kaldırılması tedavi için yeterli olacaktır.
Öksürük 1 haftadan uzun sürüyorsa, öksürürken balgam ve morarma varsa doktora başvurulmalı ve tedavisi tıbbi olarak yapılmalıdır. Doktorun başladığı antibiyotik gibi saatli ilaçlar var ise aksatılmadan verilmeli, tedavi dozu tamamlanmalıdır.
Enfeksiyon belirtileri gözlemlendiğinde, ek gıda alabilen bebeklerde bitkisel tedavilerde uygulanabilir. Bitkisel tedavi için bir çocuk doktoru ile öneri alınarak yapılmaktadır. Bitkisel tedavi bebekte öksürüğün azaltılması, balgamın daha rahat çıkartılması, bitkisel olarak bağışıklık sisteminin güçlendirilmesini sağlayacaktır.
Prematüre Yoğun Bakım Yatışı
Düşük doğum ağırlıklı, gelişimini tamamlayamamış, akciğer gelişiminin tam olmaması nedeniyle prematüre doğanlar yoğun bakıma yatırılmaktadır. Akciğer gelişiminin tamamlanamamasının nedenlerinden biri surfaktan adı verilen, hava keselerinin büzüşmesini engelleyen maddenin eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Surfaktan eksikliğinde akciğerlere surfaktan maddesi bebeğin kilosuna göre hesaplanıp verilmektedir. Ardından solunum makinesine bağlanır ve solunumu sağlanır.
Ventilatöre bağlıyken, akciğerlerin durumunun incelenmesi alınan kan gazı tahlilleri ve akciğer filmleri ile takip edilir. Yeterli düzeye gelen akciğerlerden sonra bebek makineden ayrılmak için hazırlıklar yapılır. Makineye bağlıyken ağız yoluyla beslenmeyen bebek damar yoluyla gerekli olan besin maddeleri özel olarak hazırlanan serumlarla verilmektedir. Makineden ayrılan bebek yavaş yavaş beslenmeye başlanır ve sindirimine göre verilen besin maddesi arttırılır.
Kaynaklar
- http://dergipark.gov.tr/download/article-file/300341
- http://tepecikeah.saglik.gov.tr/userfiles/files/Yenidogan%20hastal%C4%B1klar%C4%B1%20hem%C5%9Firelik%20bak%C4%B1m%20rehberi.pdf
- https://neu.edu.tr/cocuklarda-sik-hastalanma-bagisiklik-sistemi-zayifligi-mi/?lang=tr
- http://sakur.uludag.edu.tr/dosya/FR-HYE-04-421-10.pdf
- http://dergipark.gov.tr/download/article-file/183616