Verem (tüberküloz) Testi ve Testin Uygulanması

Verem tanısı konulan hastada tedavinin derhal başlarsa ve gerekli testler yapılırsa Bu sayede hem hasta en kısa sürede sağlığına kavuşur hem de etrafındaki insanlara hastalığı bulaştırma riski ortadan kalkar.

İçindekiler

Tüberküloz Testi
Tüberküloz testinin uygulanması
Verem testi yapan bazı hastaneler
Kaynaklar

Tüberküloz Testi

Tüberküloz hastaları verem den şüphe ediliyorsa ve belirtiler varsa mutlaka PPD testi yapılması istenmelidir. Günümüzde tüberküloz enfeksiyonunu gösteren tek test tüberkülin cilt testidir. Tüberkülin cilt testi (TCT), kişinin tüberküloz basilinin olup olmadığını gösterir ama hastalık hakkında bilgi veremez. Hastalık tanısında dolaylı olarak yardımcı olabilmektedir.

Tüberküloz cilt testi, tüberküloz basilinin hücre duvarından elde edilen ve antijenik özelliği olan bir proteinin, küçük bir iğne ile kol derisi içine uygulanması ve 2-3 gün sonra oluşan kabarıklığın değerlendirilmesi şeklinde yapılan bir testtir.Kabarıklığın oluşması tüberküloz basili ile karşılaşıldığını ve enfeksiyon varlığını gösterir.

Kabarıklık oluşmaması ise tüberküloz basili ile karşılaşılmadığı anlamına gelmektedir. Vereminin kesin tanısı hastanın balgamında verem mikrobunun yani mycobacterium tuberculosis´in gösterilmesi ile konulur. Bunun için sabah aç karnına çıkartılan balgam ince bir cam üzerine yayılıp özel boyalarla boyandıktan sonra mikroskopta incelenir.Verem mikrobu mavi boyanmış zemin üzerinde kırmızı ince çubuk ya da çengel şeklinde yapılar olarak gösterilir.

Balgamda verem mikrobu 15 gün ara ile ikişer kez bakılmasına rağmen görülemez ise bu takdirde hastanın verem olup olmadığına klinik bulgular, akciğer grafisi, bazı kan tahlilleri ve PPD testi gibi diğer yöntemlerle uzman bir hekim tarafından karar verilip tedavi başlanabilir. Özellikle hastalığın başlangıç dönemlerinde akciğerdeki bakteri sayısı az olduğundan balgamda verem mikrobu görülmeyebilir. Balgamda verem mikrobunun gösterilmesinin daha duyarlı ve kesin bir yöntemi de kültür çalışması yapmaktır. Burada alınan balgamın bir kısmı verem mikrobunun üremesine müsait besi yerlerine ekilerek 3-6 hafta beklenilir.

Eğer balgamda verem mikrobu varsa bu süre sonunda besiyerinde her bir verem mikrobunun üreyerek oluşturduğu basil kolonileri gözle görülür ve hastalığın kesin tanısına ulaşılır.

Tüberküloz testinin uygulanması

Tüberküloz testi nasıl yapılır açıklamak gerekirse Sol önkolun 2/3 üst kısmında iç ya da dış yüzüne, cilt içine yapılır. Enjeksiyondan sonra 6-10 mm çaplı bir kabarcık oluşmalıdır. Bu test uygun yapılmamışsa hemen ikinci bir test dozu, birkaç cm uzak bir yere yapılır ve yeri kaydedilir. Şişe ya da ampulün işi bitince tekrar buzdolabı ya da buz kabına konur. Masa üzerinde bekletilmez. Tüberkülin uygulanacak saha herhangi bir antiseptikle silinemez.

Test uygulanan kişi daha önce BCG ile aşılanmışsa ya da tüberkül basili ile karşılaşmışsa, 2-3 gün içinde test yerinde kızarıklık ve kabartı oluşur. Hipereminin çapı önemli değildir. Sertlik şeklinde saptanan kabartının çapı önemlidir. Sertlik varlığı inspeksiyonla ve palpasyonla saptanır.Bir tükenmez kalem ucu ile de endurasyonun başladığı noktalar saptanabilir.

Test yapıldıktan 48-72 saat sonra (2-3 gün) endürasyon çapı şeffaf bir cetvelle milimetrik olarak ölçülür.Ön kolun doğrultusuna dik olan çap okunur. Özel durumlarda ölçüm 96 saate kadar yapılabilir. Endurasyon yokluğunu not ederken “negatif” değil “0 mm” olarak yazmak doğrudur.Sonuç pozitifse, doktorunuz göğüs röntgeni çekilmesi ve bakteri bulunup bulunmadığını görmek amacıyla balgam incelemesi gibi başka testlerin yapılmasını isteyebilir.Verem aşısı uygulaması da PPD testini pozitif hale getirir.Ülkemizde olduğu gibi verem aşısının (BCG aşısı) uygulandığı bölgelerde bu nedenle PPD testi pozitifliği hastalık tanısı açısından fazla bir önem taşımaz.

Ancak önceden yapılmış PPD testi negatif olan bir şahısta örneğin 1 yıl sonra tekrar yapılan PPD testi pozitif bulunmuşsa bu hastanın bu süre zarfında verem mikrobu ile enfekte olduğu söylenebilir.Testin tüberküloz hastasıyla temas etmiş kişilere, sağlık sektörü çalışanlarına ve bağışıklık sistemi zayıf kişilere uygulanması tavsiye edilir.BCG (verem) aşısı gebelikte yapılmaz.Bu aşı ancak bebek 2 aylık olduğunda yapılabilir. PPT testini ve diğer testleri nerede yapılması ile ilgili de özel veya devlet hastanelerinin birçoğu yapmaktadır.

Verem testi yapan bazı hastaneler

İstanbul verem savaş derneği İSTANBUL
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma HastanesiİSTANBUL
SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İSTANBUL
Üsküdar Devlet Hastanesi İSTANBUL
Memorial Şişli Hastanesi İSTANBUL
Memorial Ataşehir Hastanesi İSTANBUL

Verem savaşı dispanserlerinde tanı işlemleri, tedavi, ilaçlar ve takip ücretsizdir.