Pulmonoloji: Göğüs Hastalıkları

Verem nedir verem aşısı ve sonrası neler yapılır

Verem bir çeşit mikroptan kaynaklanan tehlikeli bir hastalıktır.bebek çocuk ve yetişkinlerde verem belirtileri varsa hemen doktora gidilmeli gerekli testler ve tedavilere başlanmalıdır bebeklik döneminde de aşıların tam yapılmasına dikkat edilmelidir.

Verem Aşısı Nedir

verem aşısını ilk bulan kişi 1908 yılında Fransa’nın Lille şehrindeki Pasteur Enstitüsünde Calmette ve Guerin adlı iki Fransız bilim adamı bacille Calmette ve Guérin (BCG) adını verdikleri aşıyı Mycobacterium bovis ile infekte mastitli bir sığırdan gliserinli sığır eti, safra sıvısı ve patatesten oluşturmuş oldukları bir besi yerinde kültüre etmeyi başarmışlardır.

İnsanlarda tüberküloza (TB) karşı aşı olarak ilk kez 1921 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Yapılan çalışmalarda, aşı uygulanan insanlarda aşının hastalık yapmadan tüberküloz mikrobuna karşı bir bağışıklık oluşturduğu bulunmuştur. Tüberküloz diğer adıyla verem hastalığının etkeni “mycobacterium tuberculosis” ismi verilen bir mikroptur ve solunum yoluyla bulaşır. En belirgin belirtileri, gece boyunca terleme ile kalıcı bir ateştir. Yorgunluk ve kilo kaybı da buna eşlik edebilir. Kişisel korunmada yıllardan beri bilinen yöntem BCG aşısıdır.

BCG aşısı erişkinde gelişecek hastalığı engellemekten çok tüberkülozun ağır seyreden ve ölümcül olabilen formlarına karşı koruma sağlamaktadır. BCG aşısı, özellikle çocuklarda görülen, kanla yayılan ve beyin zarını tutan tüberküloza karşı koruyucudur. Sağlık Bakanlığı Genişletilmiş Bağışıklama Programı çerçevesinde Türkiye’de doğumdan 2 ay sonra yani 3. ayın içinde BCG aşısı yapılmasını önerir. Eğer bebek 3. ayını bitirmiş veya daha büyükse BCG aşısı yapılmadan önce Tüberkülin Deri Testi (PPD Testi) yapılarak sonucu değerlendirilmelidir.

Aşılanmamış olan bireylerde ise 6 yaşından sonra BCG aşısı önerilmemektedir. Çocukları verem hastalığından korumak için BCG (verem) aşısının yapılması çok önemlidir. Hastalık geçiren kişiler ile aynı ortamdakiler özellikle çocuklar için koruyucu tedavi verilmektedir. Koruyucu tedavide tek ilaç (İzoniyazid) kullanılır. Koruyucu tedavi süresi genellikle 6 aydır. BCG aşısı, ısı ve ışığa çok dayanıksızdır. Aşı, kanla ve lenfatik sistemle verem hastalığının etkeni olan mikrobun yayılmasını engeller. Bu sayede hayatı tehdit eden durumların ortaya çıkışını azaltır. 

Akciğer tüberkülozunu önlemede etkiliği %50 civarında olarak kabul edilmesine karşılık, Türkiye’de erişkinlerde %72,7, 0-6 yaş grubunda ise %85 bulunmuştur. Aile Sağlığı Merkezlerinde, Verem Savaşı Dispanserlerinde ve hastanelerde BCG-Verem aşısı ücretsiz olarak yapılır.

Verem Aşısı(BCG) nasıl uygulanır

Vücutta tüberküloz bakterilerini tespit etmek için kullanılan iki tür test vardır: TB cilt testi (TST) ve TB kan testleri. Pozitif bir TB cilt testi veya TBC kan testi, bir kişinin TB bakterileri olduğunu söyler.  Kişinin tüberküloz hastalığı olup olmadığını görmek için göğüs grafisi ve balgam numunesi gibi diğer testlere ihtiyaç vardır. Aşı ülkemizde ilk dozu 2-3.ayda, ikinci dozu ilkokula başlarken olmak üzere 2 doz uygulanmaktadır.tüberküloz  aşısı dondurularak kurutulmuş toz halinde bir aşıdır. Enjekte etmeden önce sulandırıcı ile karıştırılır.

Bu amaçla çalkalanmamasına dikkat edilmelidir. Sulandırılmış aşı güneş ışığında 5 dakika beklerse bozulur. Hazırlanan aşı en geç 8 saat içinde tüketilmelidir enjeksiyon yerinin suyla temas etmemesi ve kaşınmaması da gerekir. 2-3. aylar arasında sol kolda omuza yakın bölgeye yapılır. BCG aşısı yapıldıktan 15-20 gün sonra aşı yapılan yerde bir kızarıklık, sulanma, kabuklanma bazen de kanama olur. Bu 1-2 ay kadar sürer ve aşının normal reaksiyonudur. Bazen de aşıdan 1-2 ay kadar sonra sol koltuk altında ya da omuzda boyuna yakın bölgede fındık büyüklüğünden ceviz büyüklüğüne kadar bir kitle görülebilir. Bu aşının yaptığı lenf bezi büyümesidir.

Tedaviye gerek yoktur ve kendiliğinden kaybolur.verem aşısı izi kendiliğinden kaybolur.Tüberkülozun ciddi formları olan menenjit ve milier TB’a karşı %86’ya kadar ulaşan bir koruma sağlar. Akciğer tüberkülozuna karşı %50 koruyucudur. Tedavi sırasında yan etkiler görülebilir. En sık görülen verem aşısı yan etkileri, cilt döküntüsü, kaşıntı, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve görme bozukluğudur.

Bu durumların ortaya çıkması halinde ilaçlar hemen kesilmeli ve doktora başvurulmalıdır.verem aşısı sonrası Tedavinin temel ilaçlarından biri olan rifampisin, idrar ve gözyaşında turuncu bir renk olarak görülebilir. Endişelenecek bir durum değildir. BCG aşısı hamilelik sırasında verilmemelidir. BCG aşılamanın fetusa zararlı etkileri olabilir. Hastalık ilerledikçe ve akciğerlerde oyuklar oluşursa, kişi de öksürük, tükürük, balgam kanamaya neden olabilir. Bununla birlikte, çoğu tüberküloz hastası ayakta tedavi gören ve evde bakılabilen bir durumdadır. Diğer bri Tedavi genellikle oral ilaçlar biçimindedir. Nadiren, üç veya dört ilaç reçete edilebilir. Tedavinin tamamlanması aylar sürebilir, ancak tüberkülozun iyileşmesi için ilaçların tam yolunun alınması hayati önem taşır.

Tüberküloz tedavi edilmediği sürece yıllarca devam edebilen kronik bir hastalıktır. Çocuklar düzenli olarak tüberkülin cilt testi (TCT) ile taranmalıdırlar. Sağlam çocuk izlemlerinde 6-12 ay, 2-5 yaş ve 12-14 yaş arası olmak üzere en az 3 kez TCT ile tarama yapılması önerilmektedir.

Tüberküloz Cilt Testi (PPD)

Tüberküloz cilt testi, tüberküloz mikrobunun hücre duvarından elde edilen ve antijenik özelliği olan bir proteinin, küçük bir iğne ile kol derisi içine uygulanması ve 2-3 gün sonra oluşan kabarıklığın değerlendirilmesi şeklinde yapılan bir testtir. Kabarıklığın oluşması tüberküloz basili ile karşılaşıldığını ve infeksiyon varlığını gösterir.

Kabarıklık oluşmaması ise tüberküloz basili ile karşılaşılmadığı anlamına gelir. Tüberküloz tanısı almış bir hastada İlaç tedavisine başlandıktan sonra bulaştırıcılık hızla kaybolur. Eğer kullanılan ilaçlar etkili ise tedaviden 2-3 hafta sonra bulaştırıcılık büyük oranda yok olur. Tüberküloz hastası ile temas halinde olan kişiler özellikle 15 yaşın altındaki çocuklar mutlaka Çocuk Göğüs Hastalıkları Doktoru ya da Verem Savaş Dispanseri tarafından mutlaka kontrol edilmelidir.

Kaynaklar



Kullanıcı Yorumları ve Oyları

1 yıldız2 yıldız3 yıldız4 yıldız5 yıldız (Sizin oyunuz ilk olsun)
Loading...