Verem Nedir, Hangi Nedenlerden Dolayı Ortaya Çıkar ve Nasıl Tedavi Edilir?

Verem hastalığı bir kişide mevcutsa öksürürken, tükürme esnasında, kahkaha atarken veya konuşma yaparken çevresindeki kişilere hava yoluyla yayılır. Bunun önüne geçmek ve sağlıklı şekilde yaşamak adına tedavi edilmesi gerekmektedir.

İçindekiler

Verem Nedir ve Nedenleri
Nedenleri
Önleme ve tedavi
Kaynaklar

Verem Nedir ve Nedenleri

Tüberküloz hastalığı nedir, akciğerleri etki altına alan mikobakteri tüberkülozu adına verilen bakterilerin sebep olduğu yaygın ve bulaşıcı hastalıktır. Tüberküloz hastalığı veren hastalığı olarak da adlandırılır. Verem hastalığı sorunun başlıca semptomları 3 hafta ya da daha uzun süre kanlı veya renksiz balgam, gece terlemesi, ateş, yorgunluk, güçsüzlük, göğüste ağrı, iştahsızlık, öksürme sırasında oluşan ağrıdan ötürü şiddetli öksürüktür. Uzman hekimler iki tür tüberküloz enfeksiyonu arasında bir ayrım yapar. Bunlar latent ve aktif TB’dir.

Latent TB; bakteriler kişi vücudunda aktif olmayan bir durumda kalır. Hiçbir belirtiye sebep olmazlar ve bulaşıcı değildir ama bazı durumlarda aktif hale gelebilirler.

Aktif TB; bakteriler belli başlı semptomlara sebep olur ve başka kişilere bulaşabilir.

Dünya nüfusunun hemen hemen üçte birinin latent verem hastalığı olduğu düşünülmektedir. Hızlı verem hastalığı durumunun aktif olma ihtimali ise yüzde 10’dur. Bu risk HIV, malnütrisyonlu kişiler veya sigara içen kişilerde daha yüksek düzeydedir. Tüberküloz hastalığı tüm yaş gruplarını ve dünyanın her yanını etkileyebilir. Bunun yanı hastalık çoğu zaman genç yetişkinleri, gelişim gösteren ülkelerde yaşayan kişileri etkilemektedir.

Nedenleri

Mycobacterium tüberküloz bakterisi TB’ye neden olur. Tüberküloz yani verem mikrobu olan bir kişideki hastalık öksürürken, tükürme esnasında, kahkaha atarken veya konuşma yaparken çevresindeki kişilere hava yoluyla yayılır. Hastalık bulaşıcıdır ama yakalanması kolay değildir. Yaralanma kişilerin en az 2 hafta boyunca uygun tedaviyi görmesi sonrasında aktif TB artık bulaşıcı değildir. Tüberküloza yakalanma riski en üst düzeyde olan kişiler Aıds hastalarıdır. Ayriyeten ekonomik seviyesi normalden düşük olan ve sağlık ile alakalı ihtiyaçlarını yeterli düzeyde karşılayamayan kişilerde de sık şekilde meydana gelir. Verem mikrobu konusunda etkili olan diğer bir faktör de beslenmedir. Beslenme sorunu yaşayan kişilerde sorun sık şekilde meydana gelir. Yapılan araştırmalar sonucunda kan grubu AB olan kişiler, 0 olan kişilere göre vereme daha çok yakalanır.

Semptomları ve Belirtileri

Latent TB hiçbir belirti içermezken, aktif TB’nın semptomları aşağıdakileri içermektedir;

Öksürme, bazen mukus veya kan gelmesi
Titreme
Yorgunluk
Ateş ve yüksek düzeyde ateş
Ağırlık kaybı, hızlı şekilde kilo verme
İştah kaybı
Gece terlemeleri, özellikle terden dolayı uykudan uyanma

Tüberküloz genelde akciğerleri etkiler ama vücudun diğer bölümlerinin de etki ortaya çıkabilir. Akciğerlerin dışına meydana geldiği zaman belirtiler duruma göre değişir. Tedavi olmadan TB, kan dolaşımı yolu ile vücudun diğer bölgelerine yayılabilir:

Kemiklere bulaşmışsa omurga ağrılarına ve eklem yıkımına sebep olur.
Beyinde bulaşan bir sıkıntı mevcutsa menenjitlere sebep olabilir.
Karaciğer ile böbreklerde meydana gelen verem mikrobu atık filtrasyon işlevlerinde bozulmalara neden olur.
Verem mikrobu kalpte meydana gelirse, kalbin kan pompalama ile alakalı yeteneğinin bozulmasına neden olur.

Önleme ve tedavi

Hastalığın belirlemesi için 2 tane tıbbi test yapılır. Bu testler deri testi ve kan testidir. Bu testler TB gelişip gelişmediğini belirler ama verem mikrobu varsa belirleme yapmaz. Deriden yapılan testler sık şekilde uygulanır ve maliyeti düşüktür.

Cilt Testi

Cilt testi doktor ya da hemşire tarafından yapılır. Cilt altına tüberküloz proteinin çok az düzeyde enjekte edilir. Kaşınsa bile bölgenin kaşınmaması çok önemlidir. Kaşınması test sonuçlarının okunmasını zorlaştırabilir. Akıtma bölgesinde şişme olup olmadığının belirlemesi adına 2 ya da 3 gün beklenmesi gerekir. Enjeksiyon yapılan bölgede kızarıklık sorunlarının meydana gelmesi çok normaldir. Bu durum verem mikrobu konusunda işaret değildir. Şişmiş, sert bir yumrunun meydana gelmesi verem mikrobu anlamına gelebilir.

Kan testi

Doktor kan örneğini alıp kanı bir laboratuarda test edecektir. Yapılacak test bağışıklık sisteminin hastalığa neden olan bakterilere karşı nasıl tepki verdiğini ölçmektedir. Kan testinin sonuçları genelde 24 saat içinde çıkar. Çocuklarda, HIV bulaşmış kişiler ve çoklu olan ilaca dirençli hastalarda tanı koyması zor olabilen akciğer tüberkülozu da uzman tarafından aranabilir. Gizli TB enfeksiyonu için pozitif test yapılırsa doktor aktif tüberküloz gelişimlerine riskini azaltmak adına ilaçların alınmasını önerebilir. Bulaşıcı özelliği olan tüberkülozun çeşidi akciğerler üzerinde etki sağladığında aktiftir.

Aktif TB bulaşıcı olmadan önce TB ilaçları birkaç hafta boyunca kullanılmalıdır. Arkadaşların ve ailenin hasta olmasını önlemek adına aşağıdaki ipuçlarını izlemek gerekir;

Evde kalmak; aktif tüberküloz tedavi sürecinin ilk birkaç haftasında bir odada kalınması gerekir, işe ve okula gidilmemelidir.
Odayı havalandırmak; tüberküloz mikropları havada hareket ekmezler. Küçük kapalı olan alanlarda daha kolay yayılırlar. Hava çok soğuk değil ise, camları açmak gerekir ve içerdeki havayı dışarıya üflemek için bir fan kullanılmalıdır.
Ağzın kapalı tutulması; Gülerken, hapşırırken veya öksürüldüğünde ağrısı kapalı tutacak bir mendil ya da peçete kullanılması gerekir. Kirli mendil ya da peçete bir poşete koyularak çöpe atılmalıdır.
Maske kullanımı; tedavi sürecinin ilk 3 haftasında diğer insanlar ile bir aradayken bir cerrahi maske kullanmak, bulaşma riskini azaltmaya yardımcı olur.

Aşılama

Tüberkülozun daha yaygın olarak gözlemlendiği ülkelerde, bebekler için sıklıkla bakteri Calmette-Guerin (BCG) aşısı ile aşılanma yapılır. Çünkü çocuklarda gelişmekte olan şiddetli tüberkülozun önüne bu aşı sayesinde geçebilir. BCG aşısı, Birleşik Devletlerde genel kullanım adına önerilmez, çünkü yetişkinlerde bu aşırı çok etkili değildir. Düzinelerce yeni TB aşıları geliştirmektedir ve bu aşıların testleri de çeşitli aşamalardadır.