Akciğer Hastalıklarının Sırt Ağrısı İlişkisi ve Akciğer Dışı Sırt Ağrısı

Sırt diye adlandırılan bölüm, omuzlardan kaburgaların bittiği yere kadar olan alanı kapsamaktadır. Sırtta batıcı, delici tarzda ifade eden hastalarda akciğer hastalıkları düşünülmektedir.

Sırt ağrıları nedenleri arasında akciğer, kas hastalıkları, kemik hastalıkları gibi bir çok şey düşünülebilir. Akciğer enfeksiyonu, solunum yolu enfeksiyonu, akciğer kanseri gibi durumlardaki hastalar ‘Sırtta batıcı ağrı, bıçak saplanır gibi ağrı, nefes alıp verirken sırtta ağrı’ gibi ifadelerle ağrıyı tanımlamaktadırlar.

İçindekiler

Akciğer ve Solunum
Akc. ve Sırta Vuran Ağrı İlişkilendirilmesi
Akciğer Dışı Sırt Ağrısı Nedenleri
Kaynaklar

Akciğer ve Solunum

Akciğer yapısı ve solunum organları incelenecek olursa; Solunum sisteminin en işlevsel ve büyük organı olan akciğer, sağ ve sol olmak üzere iki tanedir. Sağ akciğer 3 lobtan, sol akciğer ise kalp nedeniyle 2 loptan oluşmaktadır. Akciğeri saran 2 yapraktan oluşan arasında sürtünmesine yardımcı bir zar bulunmaktadır. Ağızdan ve burundan aldığımız nefesi akciğerlere ulaştıran ilk başta Trakea, sonrasında ikiye ayrılarak bronşlar gelmektedir. Bronşlar akciğerlere girdikten sonra bronşcuk, bronşiol ve alveol dediğimiz hava keselerine kadar alınan oksijenin difüzyon yöntemiyle temizlenmesini sağlayan yapılar vardır.

Akciğer dışına çıktığımızda, akciğerleri saran kaburgalar, kaburgaların önde birleşme noktası olan sternum (halk arasında iman tahtası olarak bilinir), arkada ise omurga kemikleri bulunmaktadır. Kaburgalar arasında, kemiklerin solunum işleminde yardımcı kas grupları vardır. Bu kas grupları nefes alırken genişleyen akciğerin rahat hareketini sağlar.

Akciğerin altına baktığımızda diyafram kası bulunmaktadır. Solunuma yardımcı olan diğer bir kas grubu olan diyafram kası, kubbe şeklinde sindirim ve solunum-dolaşım sistemi organlarını birbirinden ayırır. Ayrıca nefes alırken diyafram kasılırken, nefes verme işleminde kubbe biçimini alır. Diyafram kasının ortasında bulunan delikten yemek borusu ve önemli damarlar geçmektedir. Bazı mide rahatsızlıklarında diyafram üzerinde bulunan delikten mide, akciğerlerin olduğu bölüme geçerek nefes almayı zorlaştırabilmektedir. (bkn. Diyafram Fıtığı)

Akc. ve Sırta Vuran Ağrı İlişkilendirilmesi

Kaburgalar ile arasında bulunan plevra zarının iltihabı, akciğer dokusunun kendi iltihabı ve solunum yolları iltihaplanması (bronşit bronşiolit vb.) durumlarında sırtta, göğüste, omuzların ön ve arka yüzeylerinde batıcı tarzda ağrılar görülebilmektedir. Bu ağrıların nedeni, iltihap odağının o bölgede olması, ağrıyan yerin hizasında havalanamayan dokunun olması sayılabilir.

Akc. hastalıkları, halk arasında ‘üşütmüş, yel çarpmış, yel girmiş’ tabirleriyle söylenmektedir. Hissedilen sırta vuran ağrı kaburgalar arasında var olan solunuma yardımcı kasların gerilme, kasılma ağrıları olması ihtimaldir. Bu ağrılar alınan hafif, parasetamol türevi ağrı kesicilerle bir takım rahatlasa da kesin çözüme ulaşılamaz. Ağrıyan bölgenin sıcak tutulması, mentollü merhemlerle hafif masaj yapılıp, ağrı rahatlatan sıcak havlu pressi uygunlaması hastada rahatlama sağlayacaktır.

Sırt ağrısı akciğer hastalıklarının habercisi olabilmektedir. Diğer belirti ve bulguları da göz önüne alarak Göğüs Hastalıkları polikliniğinde muayene olmakta, akciğer röntgeni çektirmekte fayda vardır. Tüm hastalıklar için erken teşhis kurtarıcıdır.

Akciğer Dışı Sırt Ağrısı Nedenleri

Sırt ağrısı nedeniyle ortopedi, omurga, fizik tedavi poliklinikleri eğer tüm tetkikleriniz yapılıp akciğer kaynaklı olmadığı saptanırsa başvuracağınız diğer birimlerdir. Tüm belirti ve bulgular değerlendirilir, sırt ağrısı akciğer kaynaklı olmadığı saptanırsa doktorunuz sizi başka polikliniğe sevk edecektir.

Sırtta bulunan bir çok kas vardır. Bu kaslar, omurga, kaburga, omuz kemikleri gibi yerlere tutunarak vücudun duruşunu belirlemektedir. Akc. dışı sırt ağrıları, omzun alt kısmında, kürek kemiklerinin olduğu bölgede halk arasında ‘kulunç’ olarak nitelendirilen fibromyalji olgusu olabilir.

Fibromyalji, hastada stres, gerginlik, üzüntü, ağır iş yapma gibi bir çok nedenden dolayı oluşabilmektedir. Kas gruplarının kasılması, masaj yapıldığı zaman ağrının kısa bir süre hafiflemesi, ardından daha şiddetli olarak geri dönmesine neden olacaktır. Bu kas hastalığında fizik tedavi ünitesinde verilen gerekli egzersizleri yapmak, doktor önerisiyle psikolojik destek almak faydalı olabilecektir. Evde yapılabilecek uygulamalardan bir tanesi ise; mentollü merhemle bastırmadan ovma hareketleriyle kısa süreli masaj ve sıcak havlu kompresi ile kapatılabilir.

Kemiklerde gelişen eğrilikler, postür bozuklukları (kamburluk vb.), kemik enfeksiyonu, kemik erimesi gibi tüm kemik sorunları da sırt ağrılarına neden olabilmektedir. Daha çok yaygın ağrı ifade edilir bu grupta. Hastalar duruşunu dikleştirdiği, uzun süre yürüdüğü veya fiziksel aktiviteler sonucunda tüm vücutta ağrı, özellikle bel ve sırt ağrısından yakınır.