Akciğer Hastalıkları Etkileri ve Hastalık İlerleme Süreçleri

Akciğer hastalıkları, etken maddelerin neden olduğu ya da akciğer yapısındaki kanserleşme sonucunda ortaya çıkan, geri dönüşü olan ya da olmayan hastalıklar olarak bir çok sınıfta değerlendirilir.

Akciğer Hastalıkları

Akciğer hastalıkları çeşitleri; Obstrüktif akciğer hastalıkları, Restriktif akciğer hastalıkları ve Diğer akciğer hastalıkları olarak 3 sınıfta incelenmektedir. Peki bu akciğer hastalıkları nelerdir?

Anatomik olarak isimleri sıralanacak olursa;

Bronş Hastalıkları

Broşit

Sigara, hava kirliliği, virüsler, bakteriler, kimyasal gazların solunması ve kronik tahrişe bağlı, solunum yollarını örten mukozanın iltihaplanması durumudur.

Akut bronşit mukozanın ani gelişen iltihaplanması iken kronik bronşit; 3 yıldan uzun süredir olan, 3 ayı geçen öksürük, balgam şikayetleriyle seyreden hastalıktır. Virüs ve bakterilerin neden olduğu bronşit tipinde ateş vardır, balgam ve öksürük en belirgin özelliğidir. Akut bronşit ileri evresinde kronik bronşite çevirebilir ve ileri solunum güçlüğü morarma olabilir.

Bronşektazi

Bronş ve bronşiyollerin duvarlarındaki harabiyet nedeniyle geri dönüşsüz olarak genişlemesidir.

Bronşiyolit

Virüslerin neden olduğu akciğer enfeksiyonudur. Akut başlayabileceği gibi üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında ikincil enfeksiyon olarak görülebilir. Bronşiyollerde biriken mukus solunum güçlüğüne neden olabilir.

Astım Bronşiyolit

Solunum yollarının kronik iltihabıyla seyreden, nöbetler şeklinde ortaya çıkan, öksürük, hırıltılı solunum, nefes darlığı ya da göğüs sıkışması şikayetlerinden bir ya da bir kaçını taşıyan genellikle geri dönüşsüz tıkanma hastalığıdır. Astıma neden olan bir çok etken vardır ve bu etkenle astımlı kişiler karşılaştıkları anda solunum yolları daralarak solunum güçlüğüne yol açar.

Astım ataklar halinde ve kademeli olarak gelişir. Astımlı kişinin etkenle (alerjenler, toz, akar, hamam böceği, sigara dumanı, kirli hava, emasyonel stres, reflü vb.) karşılaşması sonrasında, nefes darlığı, solunum güçlüğü, öksürük, balgam, hırıltılı solunum gelişir. Kişi iki atak arasında normal akciğer fonksiyonlarına sahiptir.

Akciğer Hastalıkları

Pnömoni

Akc. dokusu iltihabıdır. Genellikle yeni doğan ve 65 yaş üstü yaşlılarda görülmekle birlikte bağışıklık sistemi baskılanmış her insanda görülebilmektedir. Etkeni bakteri ve virüsler yaygın, parazit ve mantarlarda neden olabilmektedir.

Ani başlayan ateş ve titreme, öksürük, göğüs ağrısı, balgam, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal gibi belirtiler göstermektedir. Üst solunum yolları enfeksiyonlarının akabinde görülebilir. Aspirasyon pnömonisi, toplumdan kazanılmış pnömoni, hastaneden kazanılmış pnömoni ve bağışıklık baskılanmış hastalarda oluşan pnömoni olarak 4 gruba ayrılmaktadır.

KOAH

Akciğer solunum yollarının geri dönüşsüz tıkayıcı hastalığıdır. Hastalarda aldıkları nefesin yetmediğini ifade etmeleri, günlük işlerini yapmada zorlanma ve ilerleyen zamanda dinlenme durumunda bile nefes darlığı yaşadıklarını ifade ederler. En çok sigara içen kişilerde görülmektedir. Sigaranın miktarı, kullanım süresi hastalığın seyrini etkilemektedir.

Atelektazi

Akciğerin bir kısmının ya da tamamının kollapsa uğraması, havasız kalması ve büzülmesidir. Enfeksiyonlar, plevral effüzyonlar, göğüs duvarı ve karın bölgesi cerrahi işlemleri, surfaktan madde yapımı azlığı, akciğer dokusunun sıkışması ve solunum yollarının tıkanması atelektaziye neden olur. Öksürük, balgam çıkarma, kandaki oksijen miktarının düşmesi görülmekle birlikte büyük bir alanın sönmesi halinde hastada morarma olur.

Pulmoner Ödem

Akciğer dokusunun ve alveollerde sıvı toplanmasıdır. Pulmoner ödem akc. ve kalp hastalıklarının bir yan etkisi olup acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Hastada pembe köpüklü balgam en yaygın belirtisidir.

Akc. Apsesi

Enfeksiyonlara bağlı olarak akc. üzerinde ya da kenarında nekrotik yaralar ve kavite oluşumuna neden olan, sınırları düzgün iltihabı bir iltihabi oluşum olarak tanımlanır. Klepsiella, stafilokok gibi bakteriler neden olmaktadır.

Akc. Embolisi

Herhangi bir nedenle oluşmuş pıhtı ve hava kabarcıklarının akc. damarlarını tıkaması durumudur. Acil müdahale gerektirir.

Akc. Tüberkülozu

Tüberküloz basilinin akc. dokusuna girerek verem hastalığına yol açma durumudur. Tedavisi vardır ve Dispanserler tarafından ücretsiz olarak yapılmaktadır. Bulaşıcılığı çok yüksek olmakla birlikte sosyo-ekonomik yetersizliği yüksek olan bölgelerde halen görülmektedir.

Plevra Hastalıkları

Ampiyem

Akc. zarındaki sıvının artarak iltihaplı hale gelmesine denir. Genelde bakterilerin (pnömokok) neden olduğu hastalık, ateş, titreme, solunum güçlüğü belirtileri göstermektedir. İkincil enfeksiyon olarak karşımıza çıkar.

Plörazi

Akciğer zarının iltihaplanmasına denir. Bakteri, virüs, mantar ve çeşitli kimyasallar hastalık için etkendir. En yaygın nedeni pnömonidir. Plevra sıvısında artış yok ise kuru, sıvıda artış var ise yaş plörazi olarak ikiye ayrılır. Ağrı, öksürük, ateş, nefes darlığı, halsizlik belirtileri vardır.

Kaynaklar

• http://www.hastane.hacettepe.edu.tr/gogus-hastaliklari-anabilim-dali_71.html
  
• http://www.dicle.edu.tr/Contents/afeede97-cb7d-486c-9d25-85796c7c4e29.pdf
  
• http://havanikoru.saglik.gov.tr/dosya/Docs_Tutun_Dumaninin_Zararlari/Sigara_ve_Akcigerler.pdf
  
• http://www.ataturksanatoryumu.gov.tr/content/show/akciger-hastaliklari
  
• http://istanbultip.istanbul.edu.tr/ogrenci/wp-content/uploads/2015/01/DO%C3%87.-DR.-N.-G%C3%9CLFER-OKUMU%C5%9E-interstisyel-AH-son.pdf
  
• https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/12053/mod_resource/content/0/SOLUNUM%20S%C4%B0STEM%C4%B0%20HASTALIKLARI.pdf
  
• http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Solunum%20Sistemi%20Hastal%C4%B1klar%C4%B1%20Ve%20Bak%C4%B1m.pdf