Pulmonoloji: Göğüs Hastalıkları

Nefes Darlığı Nedir, Neden Olur ve Nasıl Geçer? Nefes Darlığına Çözüm

Nefes darlığı, soluk alıp verme esnasında solunumu gerçekleştiremediğini hissetmesi ve kendisinin sıkıntılı ve güç nefes aldığını ifade etmesidir. Bir çok nedeni olabileceği gibi, evde veya eforla da ortaya çıkabilir.

Nefes darlığı nedir? Soluk alıp vermenin güç olmasına ya da hasta tarafından hissedilmesine denir. Kişinin soluk alma çabası olmasına rağmen bunu sağlayamadığının bilincine varmasıdır. Kişinin solunum sayısının artması, nabzının artması, solunum derinliğinin artması, titreme gibi durumlar nefes darlığı ile seyredebilir. 

Nefes Darlığı Nedenleri 

Akciğer hastalıkları nedeniyle kişide nefes darlığı olabilir. KOAH, astım, bronşit, bronşektazi, pnömoni, akciğer embolisi gibi akciğer ve akciğer zarı kaynaklı nefes darlığı görülebilir. Nefes darlığında sorun bir an önce giderilmesi gereken aciliyeti olan tıbbi bir problemdir. 

Akciğer hastalıkları kaynaklı olabileceği gibi, solunum yolu tıkanıklıkları gibi nedenlerle de oluşabilmektedir. Solunum yoluna yabancı cisim kaçması, kısmi ya da tam tıkanma oluşturan cisimler nefes darlığına neden olacaktır. Solunum yolu tıkanmasına diğer bir sebep ise üst solunum yollarında bulunan bademciklerin şişerek solunum yolunu kısmi ya da tam tıkaması olarak sayılabilir. 

Kişinin bir maddeye karşı alerjisi olması, özellikle ilaç alerjilerinde boğaz kısmında bulunan larenksin şişerek nefes almayı engellemesi de nefes darlığına neden olur. Özellikle penicilin gibi güçlü antibiyotiklere ve diğer ilaç içerisinde bulunan maddelere karşı alerjisi bulunan kişiler yanlarında bununla ilgili kart taşımalı, rapor ile yanlarında acil durumda kullanılacak enjeksiyonluk çözelti bulundurmalıdırlar. 

Nefes Daralması Nasıl Geçer?

Hastalar nefes darlığı atağını; 

  • Nefesinin yetmediğini
  • Yeterince hava alamama
  • Göğsüm daralıyor
  • Göğsüm sıkışıyor
  • Boğazım daralıyor, olarak ifade ederler.

Nefes darlığı atağı geçiren kişilerde acil müdahale yapıldıktan sonra sorun detaylı şekilde araştırılmalıdır. Acil müdahalesinde, hastaya durumuna göre oturur, yarı oturur ya da ortopne (masaya yatar şekilde) pozisyonları verilmelidir. 

Kısmı ya ya tam cisim tıkanmalarında kişi elleri boğazında ve panik halde nefes alamama, aldığı nefesi verememe durumu gelişir. Hastada morarma olabilir. Bu durumda kişiye önce Heimlich manevrası uygulanıp yabancı cismi çıkarması sağlanmalıdır. 

Alerji kaynaklı yaşanan nefes alamama acil müdahale gerektiren sorunlar arasındadır. Kişiye acil tıbbi müdahale yapılarak larenks ödemi giderilerek solunum yolu açılmalıdır. 

Nefes borusunda daralma ifadesini kullanan kişilerin, boğazlarında kitle veya balgam hissi vardır. Genellikle astım hastalarında görülen bu belirti, soluk borusunda etkenle karşılaşılması ve ardından daralarak nefes darlığı tablosunu ortaya çıkarır. Hastalar panik halinde öksürme, titreme ve bazen morarmalar görülebilir. Atak uzun sürerse baygınlıklar gelişebilir. Astım teşhisi koyulan hastalar yanlarında kısa sürede etki gösteren bronş genişletici ilaç taşımalıdır. Astım atağı sırasında bu ilacı kullanması rahatlatacaktır. 

Nefes Darlığı Çözümü

Nefes darlığı yaşadığınız dönem önemlidir. Mevsimsel olup olmadığı, psikolojik bir baskı altında gelişip gelişmediği, günün hangi saatlerinde yaşandığı, evde dinlenirken ya da egzersiz sırasında olup olmadığı bunların hepsi önemli özelliklerdir ve doktor muayenesinde önem teşkil eder. 

En kısa zamanda bir göğüs hastalıkları uzmanına muayene olup sorunun kaynağı tespit edilmelidir. Tedavi edilebilir bir hastalık olabileceği gibi tedavisi zor ya da mümkün olmayan hastalık kaynaklı da nefes darlığı yaşanabilir. 

Eforla gelen nefes darlığı şikayeti için kişi uygun yere oturtulur. Kesinlikle yatırılmaz. Nefes alırken konuşabileceği durumdaysa batma, acı, ağrı, baskı hissi var mı sorulmalıdır. Yorgunluk ve akabinde kanın kasları tam anlamıyla eforla oksijen veremediği için kişide titreme olacaktır. Nefes darlığı geçiren kişiyi kapalı ortamdaysa temiz havaya çıkartmak, ya da bulunduğu ortamı havalandırmak, sakinleşmesi için izin vermek ve gerekirse 112 aranarak yardım istemek gerekir. 

Nefes Darlığında Sistem İncelemesi

Ani gelişen, yani akut nefes darlığı ve kronikleşen nefes darlığı akciğer hastalığı olabileceği gibi kalp-damar hastalığı da olabilmektedir. İki sistem hastalığı birbirinden ayırıcı tanılar bulunmaktadır. Bunlar;

  • Kardiyak nefes darlığında hasta nefes darlığı ile uyanırken, akciğer hastalığı olan hasta balgam çıkarma hissi ile uyanır. 
  • Kardiyak nefes darlığında önce nefes alamama sonra öksürük, akciğer hastalığında önce öksürük sonra nefes darlığı görülür. 
  • Kardiyak nefes darlığı kalkıp oturmakla rahatlar, akciğer hastalığı balgam çıkarmakla rahatlar. Kalp hastalığı nedeniyle oluşan öksürük sonrası ağızdan balgama benzer pembe köpüklü balgam gelir. 
  • Kardiyak astımda aşırı terleme, kabarcıklı çıtırtılı solunum, aşırı yaş solunum sesleri eşlik eder, titreme ve genelde morarma görülürken, akciğer astımda bronşlar daralmıştır ve sadece hırıltı sesi duyulur. 
  • Kalp hastalığı nefes darlığında kronik kalp yetmezliği tedavisi, akciğer hastalığı bronş genişletici ilaçlarla rahatlama görülür. 

Nefes Darlığı Şikayeti Olanların İfadeleri

  1. Nefes alırken göğsüm acıyor, batma oluyor, yürürken bile yorulunca titreme geliyor.
  2. Soluk alırken göğsümde baskı hissediyorum, boğuluyor gibiyim. Kendimi çok güçsüz hissediyorum. 
  3. Aniden göğsümde yanma ve batma hissediyorum. Sonra hızlı hızlı nefes almaya başlıyorum ve aldığım soluk yetmiyor. 
  4. Soluk alamama durumu olunca ne yapabilirim? Hangi pozisyonda soluk almam rahatlar?
  5. Kalp ağrısı yanında göğsüm de sıkışıyor, daralma oluyor. Kendimi güçsüz hissedip, bayılma hissi geliyor. 
  6. Öksürük o kadar şiddetli ve sık aralıklarla ki, bir miktar balgam çıkarında daha rahat hissediyorum. 
  7. Öksürük o kadar şiddetli ve sık aralıklarla ki, balgam da çıkmıyor. Arada pembe köpüklü balgam gibi sıvı geliyor.

Tüm bu ifadeleri taşıyan hastaların mutlaka göğüs hastalıklarına görünmesi, gerekirse kalp-damar ve/veya kardiyoloji bölümlerine mutlaka muayene olmaları gerekmektedir. 

Yapılan tetkiklerle nefes darlığının nedeni bulunur ve gerekli tedavi başlanır. Çekilen akciğer röntgeni, kan tahlilleri, gerekirse daha ileri tetkiklerle hastaların soluk alamama şikayetine çözüm aranır. 

Kaynaklar



1 yıldız2 yıldız3 yıldız4 yıldız5 yıldız (1 oy, ortalama: 5,00 puan
Loading...