Kortizon İçeren Astım İlaçları ve Kullanım Şartları
Kortizol, halk arasında stres hormonu olarak adlandırılan ve vücudun adrenal bezlerinde doğal olarak üretilen streoidlerden biridir. Bazı ilaçların temel maddesi olarak kullanılan kortizon, prednizon ve deksametazon türü içeriklerin hepsi ”Kortikosteroidler” olarak adlandırılır.
Astım Tedavisinde Kortizon Kullanımı
Bronşların aşırı duyarlılığını ve mukus üretimini azaltarak alerjik reaksiyon oluşumunu önleyen kortizon içerikli sprey ve tabletler astım tedavisinde kullanılmaktadır. Bu anti-inflamatuar ilaçlar, uzun süreli kontrol ilaçlarıdır. Maksimum fayda sağlanmadan önce bu ilaçları birkaç ay kullanmanız gerekebilir.
Uzun süreli kullanımın temel nedeni özellikle spreylerde bölgesel uygulamaya yönelik olarak üretilen bu ilaçların çok düşük dozlarda kortikosteroid içermesidir.
Günümüzdeki kortizon spreyler ilk olarak 1960’lı yılların ortalarında kullanılmıştır. Üç yıldan uzun bir süre boyunca dünya genelinde astım başta olmak üzere diğer akciğer hastalıklarına sahip milyonlarca insan için reçete edilmiştir. Bu süreçte uzun vadeli yan etkileri incelenmiş ve ilacın solunum yolları hastalıklarında sağladığı faydanın zararlarının üstünde olduğuna karar verilmiştir. Yetişkinler için normal dozlarda verilen kortizonlu sprey, solunum yolunun normal dokularında dejenerasyona (atrofi) neden olmadığı gibi ilacı kullanan yetişkinlerde akciğer enfeksiyonlarına yatkınlık gözlenmemiştir.
Fakat yukarıda kullanılan iki cümleyi daha iyi incelemek gerekmektedir: “yetişkinler için” ve “normal dozlarda”.
Bugün astım tedavisinde kullanılan kortikosteroidler söz konusu olduğunda tıp dünyasında tartışmaların devam ettiğini hala görmekteyiz. Tartışmanın temel nedeni gelişim dönemindeki çocuklar üzerindeki kullanımıdır. Çocuk kemikleri, inhalasyondan sonra kan dolaşımına girebilecek çok az steroid miktarına karşı bile hassas yapıdadır. Çocuklarda uzun süreli inhale ile düzenli steroid uygulamasının hormon ve kemik gelişimi üzerindeki etkileri tam olarak anlaşılamamıştır.
Kortizon İçeren Astım İlaçları
Şu an piyasada bulunan farklı markalara ait birçok tablet ve sprey farklı isimlerle satışa sunulmuş bulunmaktadır. Astım ilaçlarında en sık kullanılan kortikostreoidler;
- Budesonid, Prednizon, Flutikazon, Beklometazon, Hidrokortizon, Deksametazon, Triamsinolon, Betametaz ve Fludrokortizon’dur.
Kullandığınız ilacın içeriğine bakarak kortizon içerip içermediğine anlayabilirsiniz. Ayrıca diğer çok satılan ilaçlardan bazıları şöyledir;
| İlaç Adı | İçerdiği Kortikosteroid |
| FOSTER Aerosol İnhalasyon Çözeltisi | Beklometazon ve Formoterol |
| Ventolin inhaler | Salbutamol |
| MEDROL Tablet | Metilprednizolon |
| DELTACORTRIL Tablet | Prednisolon |
| NEOCORTEN Tablet | Prednisolon |
| DEKORT Tablet | Deksametazon |
Anlık ataklarda kullanılan ilaçların temel bileşenleri beta agonistler ve antikolinerjiklerdir. Uzun süreli tedavilerde ise kortikosteroidler kullanılır. Beta agonistleri salmeterol, formoterol gibi kortikosteroidlerle kombine edilirler. Yukarıda sayılan ilaçlar ile Budesonid, prednizon, flutikazon, beklometazon içeren ilaçlar sadece reçeteli şekilde kullanılmalıdır.
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Astım Eğitim ve Korunma Programı’na göre, inhale(sprey) kortikosteroidler, solunum yollarındaki iltihaplanmayı kontrol etmek için dünya genelinde en sık tercih edilen ilaç türüdür.
Bilinen Yan Etkileri
Kortizon spreylerin en bilinen yan etkileri burun kanaması, ses kısıklığı, oral mukozada görülen mantar enfeksiyonu, ağız ve boğaz tahrişidir. Uzmanlar sprey kullanımından sonra dişleri fırçalamanın mantar riskini azalttığını söylemektedir. Ayrıca günde bir kase yoğurt tüketmek kortizolun yan etkilerini en aza indirir.
Spreyler ile karşılaştırıldığında tabletlerin daha fazla yan etkisi olduğu bilinen bir gerçektir. Astımda uzun süreli tablet kullanımı deride incelme, cilt çatlakları, kemiklerde yumuşama (osteoporoz), kilo artışı, vücutta su tutulmasına bağlı ödem oluşumu, kan glukoz seviyelerinde değişime bağlı diyabet riski ve göz tansiyonu, kıl yapısında değişim ve kıllanma, ense bölgesinde yağlanma ve kalınlaşma, mide-bağırsak delinmesi, kas hastalıkları ve atrofiye neden olur.
Çocuklarda büyümeyi inhibe etme riski vardır. Hamileliğin erken döneminde kullanımı uterus üzerinde iyi huylu tümörlere neden olabilir.
Bu nedenle kortizon tablet alımı şiddetli astım krizleri geçirmiyorsanız önerilmemektedir. Yine de doktor kontrolünde kortizon tabletlerini kalıcı olarak almanız gerekiyorsa, bahsedilen yan etkilerin bazılarına karşı koymak için düzenli egzersiz yapmalı ve dengeli bir diyet uygulamalısınız. Doktorunuz özellikle tuz içeren gıdaları azaltmanız konusunda tavsiyede bulunmakla birlikte size uygun bir beslenme listesi önerebilir.
Çocuklar mümkün olan en az miktarda kortizon kullanmalı ve yalnızca bir sprey olarak almalıdır. Prensip olarak, glukokortikosteroidler gelişim bozukluklarına neden olduğundan, çocuklarda her tür kortizon tedavisi pediatrik kontrol altına alınmalıdır.
(2 oy, ortalama: 2,00 puan
Loading...
