KOAH Tedavisinde Kullanılan İlaçlar ve Kullanım Şartları
Koah hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında bronkodilatörler, iltihap gidericiler, antibiyotikler ve oksijen tedavisi yer alır. Koah ilaçları ancak önerilen doz ve sürelerde kullanılırsa etkili olur.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı çok tehlikeli ve ilerleyici bir hastalık olmasına rağmen gerekli tedavilerin uygulanması halinde hastalığın ilerlemesi durdurulabilir ve karşılaşılan belirtiler önlenebilir. Birazdan bahsedeceğimiz koah hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlara ek olarak; sigarayı bırakmanız, grip ve zatürre aşılarınızı yaptırmanız, stresten uzak durmanız ve beslenmenize dikkat etmeniz de koah tedavisinin bir parçasıdır.
İçindekiler
Bronkodilatörler (Nefes Açıcı İlaçlar)
Koah tedavisinde kullanılan ilaçlardan olan bu grupta beta 2 agonist, teofilin ve antikolinerjik içerikli ilaçlar bulunur. Her biri farklı bir etki süresine sahip olan bu ilaçlar genellikle hava yollarındaki kasları gevşeterek nefes darlığı, hırıltı öksürük belirtilerini azaltmak için kullanılır. Bu ilaçların neler olduklarını ve olası yan etkilerini tek tek inceleyelim.
Beta 2 agonist ilaçlar (Terbutalin, Salmaterol, Salbutamol, Formoterol)
Solunum yoluyla kullanılan bu koah ilaçları genellikle inhaler formunda bulunur. Ülkemizde; etkisi 4 ile 6 saat arasında süren kısa etkili ve 12 ile 24 saat arasında süren uzun etkili olmak üzere 2 formda satılır. Kullanan kişilerde görülen yan etkisi çarpıntı ve ellerde titremedir ancak bu iki yan etkide kısa zaman içinde kendiliğinden geçer.
Antikolinerjik ilaçlar (Tiyotropiyum, İpratopiyum)
Antikolinerjik koah ilaçları genel olarak 4-6 saat etkili olan kısa etkili beta2 agonistlerle beraber reçete edilir. Yani size yazılan inhaler içerisinde her iki ilaç da bulunur. Ayrıca günde bir defa kullanılan uzun etkili tiyotropiyum ilaç da mevcuttur. Yan etkileri arasında; kabızlık, idrar güçlüğü ve ağız kuruluğu vardır. Bu etkilerin görülmemesi için bol bol su içilmelidir.
Teofilin
Enjeksiyon ve tablet formlarında bulunur. Önerilen dozun üzerine çıkılması durumunda; bulantı, çarpıntı, uykusuzluk ve kusma görülebilir. Bu ilacı kullanmadan önce birlikte kullanacağınız ilaçları doktorunuza bildirmelisiniz.
İltihap Gidericiler
KOAH hastalığı bronşlarda (hava kanalları) ve alveollerde (hava kesecikleri) akciğer dokusunu bozan iltihaplanmalara neden olabilir. Bu gruptaki koah ilaçları enfeksiyonların önüne geçmek için kullanılır.
İnhaler kortikosteroidler (Budesonid, Beklametazon, Flutikazon)
İlerlemiş KOAH vakalarında görülebilecek olan enfeksiyonların tedavisinde kortikosteroidler kullanılır. Nefes açıcı olan bronkodilatör ve kortikosteroidin bir arada bulunduğu inhaler ilaçlar vardır. Bu tarz ilaçlar kullanıldıktan sonra ağız mutlaka bol su ile çalkalanıp tükürülmelidir. Aksi takdirde ses kısıklığı ve ağız içinde enfeksiyonlarla karşılaşılabilir.
Roflumilast
Genellikle koah başlangıcında kullanılması tavsiye edilmez. İleri evrelerde olan KOAH hastalarının tedavisinde kullanılan bu ilaç öksürük ve balgam çıkarma sorununa çözüm sunar. Tablet formunda bulunan bu ilaç daha çok sık sık koah atakları ile karşılaşıldığında kullanılır. Uzun süreli kullanımda hafif kilo kaybı ve bulantı gibi yan etkiler gösterebilir.
Antibiyotikler
Kronik obstüktif akciğer hastalığıyla bağlantılı olarak; akciğerlerde, alveollerde(hava kesecikleri) ve bronşlarda (hava kanalları) bakterilerden kaynaklanan bir enfeksiyon varsa doktorlar tarafından antibiyotikler reçete edilebilir. Antibiyotikleri doktorunuzun tavsiye ettiği dozdan daha yüksekte kullanmayın. Ayrıca ilacı tekrar almadan geçmesi gereken zaman geçmediyse bir etkisi olmayabilir. Bu yüzden doktorunuzun önerdiği saatlerde almaya çok dikkat edin. Antibiyotiği düzenli olarak kullanmanıza rağmen durumunuzda bir düzelme görülmüyorsa doktorunuza danışmanız halinde başka bir antibiyotik reçete edebilir
Oksijen Tedavisi
Solunum yetmezliği; vücudun çalışması için yeterli olan oksijenin sağlanamaması durumudur. Hastalığın ileri evrelerinde karşılaşılan bu durum; yorgunluk ve uyku hali, kronik nefes darlığı, baş ağrısı, gerginlik ve huzursuzluk gibi durumlara neden olur. Bu evreye ulaşmış olan koah hastalığının tedavisinde sürekli oksijen tedavisi kullanılması gerekebilir.
Oksijen Tedavisi Alan KOAH Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
- Oksijen tüpünün ve makinesinin yakınlarında ateş yakmayın ve kesinlikle sigara içmeyin. Oksijen gazı yanıcı özellikte olduğu için çok tehlikeli olabilir. Ayrıca ocak, fırın, soba gibi yanıcı maddelerin en az 2 metre uzağında tutmalısınız.
- Düzenli olarak makinenin ayarlarını kontrol edin ve kesinlikle doktorunuzun önerdiği dozun dışına çıkmayın.
- Cihazı satın aldığınız firmadan; bakım ve filtre değişim aralıklarını öğrenin ve kullanım talimatlarına uyun.
Kaynaklar
- https://kanser.org/saglik/upload/5_TTOK/Koah_ve_Tedavisi%23Omer_Ozbudak.pdf
- http://www.chiesi.com.tr/img/download/documenti/363_ttd-koah-tani-ve-tedav-C4-B0-raporu-2014.pdf
- http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101640-KOAH-2014-Hekim-Egitim-Seti-.pdf
- https://www.nhs.uk/conditions/chronic-obstructive-pulmonary-disease-copd/treatment/
- https://www.webmd.com/lung/copd/tc/chronic-obstructive-pulmonary-disease-copd-treatment-overview#1