Koah Tanısında Ne Tür Testler Kullanılır
KOAH, ölüme yol açan kronik bronşit rahatsızlığıdır. KOAH ismini baş harflerinin kısaltmasından almıştır. Tedavi edilebilir bir akciğer hastalığıdır. KOAH, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olsa da, ölüm riski yüksek bir akciğer hastalığıdır.
İçindekiler
KOAH Tanısı Nasıl Konur?
KOAH, ölüme yol açan kronik bronşit rahatsızlığıdır. KOAH ismini baş harflerinin kısaltmasından almıştır. Tedavi edilebilir bir akciğer hastalığıdır. KOAH, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olsa da, ölüm riski yüksek bir akciğer hastalığıdır. Genellikle nefes almada güçlük ve havayollarında tıkanıklık olarak karşımıza çıkar. Fazla miktarda mukuslu öksürük oluşumu meydana gelir. Hastalık balgamlı ve sık öksürük, nefes darlığı şeklinde seyreder. Genel olarak KOAH hastalığını üç bölümde incelemek mümkündür. Hafif KOAH, Orta şiddetli KOAH ve ağır KOAH olarak üç şekilde semptomları bulunmaktadır.
KOAH tanısını koyabilmek için, hastanın solunum fonksiyonlarına bakılması gerekmektedir. Ayrıca, fizik muayene ve balgam muayenesine bakılarak, şikâyetlerin geçmişinin incelenmesi gerekmektedir. Bütün bu muayene ve tetkiklerden sonra, ek olarak hastanın akciğer filmine ve kan testi sonuçlarına bakılarak, tanıyı koyabilmek mümkündür. Özellikle KOAH hastalığı tanısında solunum fonksiyon testi mutlaka yapılması gerekmektedir. Hastanın balgamı incelenerek, mikrobun belirlenmesi sağlanır. Şikâyeti olan hastanın, mutlaka muayene ve testlerden geçmesi gerekmektedir.
KOAH Tanısında Kullanılan Testlerin Çeşitleri
KOAH hastalığı günümüzde artarak devam etmektedir. Özellikle tütün kullanımının artması, hastalığın yayılmasına neden olduğu gibi, uygun şekilde teşhis ve tanı konulmadığı takdirde, çoğu KOAH hastalarının yetersiz tanı ve teşhis nedeniyle ölümüne neden olmaktadır. KOAH hastalığı tanısında, fizik muayene sonucunda tanı konulmaz. Genel olarak belirtilerine bakıldığında, nefes darlığı, solunum güçlüğü ve sürekli balgamlı öksürük belirtileri görülmektedir. Bu belirtilere bakıldığında, astım ve KOAH belirtileri benzerlik gösterebilir. Astımın sigara ile hiçbir ilgisi olmamasına rağmen, egzersiz sonrası ve geceleri öksürük şeklinde seyreder.
KOAH tamamen sigara ile bağlantılı bir hastalıktır. Özellikle sabahları sürekli gelen öksürük ve nefes darlığı belirgin belirtilerindendir. Bu noktada astım ve KOAH birbirinden bağımsız hastalıklardır. KOAH tanı ve tetkikler konulurken, akciğer filmi önemli bir belirleyicidir. Çünkü hastalığın ilerleyerek, akciğer duvarlarında tahribata neden olduğu görülebilmektedir. Zamanla akciğerdeki bu tahribat bronşit ile birleşerek, hastalık ağırlaşmaya başlamaktadır.
Akciğerlerdeki doku kaybı ve kronik bronşit oluşumu tamamen sigara ile bağlantılıdır.
10 Dakikada KOAH Solunum Testi
KOAH tanısı, hastanın şikâyetleri sonucunda fiziksel muayene sonuçlarına ve hastalığın geçmişine bakıldıktan sonra, yapılan solunum testi ile belirlenir. Hastanın akciğer röntgeni çekildikten sonra gerekli kan testleri yapılarak incelemeye alınır. KOAH teşhisi koyabilmenin en basit yolu, 10 dakikalık bir solunum testinden geçer. KOAH testi ile solunum yolu fonksiyonuna bakılarak, teşhis koyabilmek mümkündür. Özellikle sigara içen kişilerde öksürük, nefes darlığı ve balgam gibi bulguların incelenmesinde solunum testi önemli bir rol oynamaktadır. Nefes testi ile KOAH hastalığına erken tanı ve teşhis konularak, tedavi edilebilmektedir.
Erken tanı, KOAH hastalığının hafif, orta veya şiddetli seviyede olup olmadığını ve hastalığın seyrini takip edebilme açısından önemlidir. Solunum testi için hastanın kilosu, boyu ve cinsiyeti kaydedilerek teste başlanır. Burun özel bir mandalla kapatılarak, özel ağızlıklarla nefes alıp vermesi ve akciğerdeki nefesi boşaltması sağlanır. Bu şekilde akciğerde herhangi bir tıkanıklık veya hava geçişine engel bir sorun olup olmadığına bakılır. İzlenen test üç kez tekrarlanarak, sonuçlar karşılaştırılarak, teşhis konulur.
KOAH Türleri Ve KOAH Tanısı
KOAH hastalığı tanısı konulmadan önce fiziksel muayene yapılması, kan testi, nefes testi ve akciğer röntgeninin incelenmesi gerekmektedir. Erken tanı ve tedavi için mutlaka nefes testinin yapılması ve hastalığın çeşidinin belirlenmesi gerekmektedir. KOAH hastalığında erken tanı, hastalığın doğru teşhis ve tedavisi için önemlidir. Üç çeşit KOAH hastalık türü bulunmaktadır. Amfizem, Bronşit ve karışık KOAH olarak ayrılmaktadır. KOAH hastalığının bu türleri hastalığın şiddetine göre farklılık göstermektedir. Amfizem, akciğerlerdeki kılcal damarların tahribata uğraması sonucu, oluşan nefes darlığıdır. Kronik bronşit olarak bilinen KOAH’ın Amfizem türüne genellikle sigara neden olmaktadır.
Bronşit KOAH türünde ise, akciğerdeki hava keseciklerinin iltihaplanarak şişmesi sonucu, fazla miktarda balgam oluşumu meydana gelir. Balgamla tıkanan hava yollarının daralmasından dolayı nefes alıp vermek zorlaşır. Son olarak karışık KOAH türü ise, Amfizem ve bronşit KOAH hastalığının karışımı olarak meydana gelir. KOAH hastalığının hangi türü olursa olsun öksürük ve balgam çıkarmakta zorlanma meydana geldiği görülmektedir. Sigara en fazla etki eden zararlı maddelerden olduğu için, mutlaka sigaradan uzak durulması gerekmektedir.
Kaynaklar
- http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101640-KOAH-2014-Hekim-Egitim-Seti-.pdf
- http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/book/file/3172012103033-2KOAH-Hasta-Kitabi2012.pdf
- http://file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mesleki-kurslar-2-ppt-pdf/Erturk_Erdinc.pdf
- https://kanser.org/saglik/upload/5_TTOK/Koah_ve_Tedavisi%23Omer_Ozbudak.pdf
- http://www.istanbulsaglik.gov.tr/ahweb/belge/kronik_hastaliklar/kronik_obstruktif.pdf
- http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/diger/toplumayonelik/koah.pdf