Koah Başlangıcı Belirtileri Nelerdir ? – Evreleri ve Gelişme Süreci Nasıldır ?
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı sigara tüketiminin, tütün ürünleri kullanımının, zararlı mikroorganizmaların ve zehirli kimyasalların neden olduğu solunum problemleri yaşatan bir akciğer hastalığıdır.
İçindekiler
Koah Nedir ?
Tütün ve tütün ürünleri kullanımı, zehirli kimyasallar, enfekte hava ortamları, zararlı partikül ve mikroorganizmaların meydana getirdiği akciğer deformasyonuna Koah denir. Genellikle geri dönüşümü olmayarak ilerleyen hastalık nefes darlığına, depresyona, anksiyeteye ve bireylerin yaşam kalitesinin düşmesine sebep olmaktadır. Uzun yol yürüyememe, öksürük, balgam çıkarma, merdiven çıkamama, uyku bozukluğu gibi problemlere yol açmakta olup hastalarda kilo kaybına, iştahsızlığa ve içsel yönetim bozukluklarını meydana getirmektedir. Belirtileri, bulguları ve risk faktörleri öğrenilerek önleme ve erken teşhis çalışmaları yapılan hastalıkta korunma planları uygulanarak en az zararla hastalığı yenmek mümkündür. Daha çok sigara ve sigara dumanının sebebiyet verdiği hastalık pasif içiciler için de oldukça tehlikelidir. Pasif içicinin yaş grubu, maruziyet zamanı ve günlük maruz kalınan doz hastalık için önemli parametrelerdir. Küçük yaş gruplarında pasif içicilik ve sigara kullanımı akciğer gelişimi tamamlanmadığından ve gelişme döneminde olduğundan daha zararlıdır.
Akciğer gelişimi durabilir ya da deformasyonlu ilerleyebilir. Bu nedenle küçük yaş grubunun tütün ve tütün ürünleri maruziyeti en aza indirilmeli ve sigara kullanımı tespitinde bıraktırma ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır.
KOAH Başlangıcı ve Gelişme Süreci
Koah başlangıç itibariyle sigaraya dayansa da çeşitli kimyasallara uzun süre maruz kalmak, düşük sosyoekonomik seviyeye sahip olmak, hava kirliliği maruziyeti gibi sebeplerle de kendini gösterebilir. Sigara kullanan bireylerde zamanla nefes darlığı bronşit, astım vb hastalıkların oluşumu ve bunların ilerlemesiyle ortaya çıkan kronik obstrüktif akciğer hastalığı diğer risk faktörleriyle birleşerek daha tehlikeli olmaktadır. Bu tarz durumlarda birey bilinçlendirmesiyle sigarayı bıraktırmak ilk ve en önemli adımdır. Bireyler sigara kullanımını bıraktığında akciğerler 10- 20 yıl arasında değişen bir süre içinde kendini toparlar ve hiç sigara içmeyen sağlıklı bireylerin akciğerleri durumuna gelir.
Sigara bırakmadaki bir diğer altın kural ise bıraktıktan sonra tekrar başlamamayı sağlayarak bu durumu sürekli hale getirmektir. Çünkü bireyle sigarayı bıraktıktan sonra tekrar başladıklarında akciğerler bu durumdan daha fazla etkilenerek daha fazla zarar görmektedir. Zamanla bireylerde kaç yaşında olursa olsun istemsiz öksürük, balgam, kanlı balgam, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösteren kronik obstrüktif akciğer hastalığı risk gruplarında daha tehlikeli olmaktadır.
KOAH Evreleri
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı ilerleme durumuna ve şiddetine göre sınıflandırılır. Anamnez, tanı, fiziki muayene, laboratuvar incelemeleri ve yapılan anlaşılır tetkiklerle ilerleme durumu belirlenen kronik obstrüktif akciğer hastalığı hafif, orta, ağır ve çok ağır olmak üzere dört evreden oluşmaktadır. Her evre kendi içinde değerlendirilir ve her evrenin tanısı farklıdır. Kronik obstrüktif akciğer hastalığının bulunduğu evre aynı zamanda hastanın tedavi yöntemini de belirler. Ayakta tedavi, hastaneye yatırılarak tedavi ve yoğun bakım tedavileri hastalığın evresine göre uygulanır. Gerektiğinde ilaçla tedavi uygulanırken ileri evrelerde ameliyat seçeneği de değerlendirilebilir.
Evre 1 (Hafif KOAH)
FEV1/FVC < 0.70 ve FEV1 ≥ %80 olduğu durumdur. Birinci evre kronik obstrüktif akciğer hastalığında hasta genelde durumun farkında değildir. Hastada sürekli olmayan öksürük ve balgam durumu vardır. Hasta şiddetli nefes darlığı yaşamaz ve hareketli yaşam tarzı sürebilir.
Evre 2 (Orta KOAH)
FEV1/FVC < 0.70 ve %50 ≤ FEV1 < %80 olduğu durumdur. İkinci evre kronik obstürktif akciğer hastalığında hasta zaman zaman alevlenme yaşamaktadır ve genellikle alevlenme yaşadığı durumlarda hekime başvurur. Nefes darlığı başlamıştır. Rahat koşma, merdiven çıkma, egzersiz yapma durumları sekteye uğramıştır. Yaşam kalitesinde hafif düşüş yaşanır. Yer yer öksürük ve balgam kendini göstermeye başlar.
Evre 3 (Ağır KOAH)
FEV1/FVC<0.70 ve %30 ≤ FEV1 < %50 durumudur. Hastada sık sık alevlenme başlangıcı yaşanan evredir. Nefes darlığı başlamıştır. Rahat koşma, merdiven çıkma, egzersiz yapma durumları sekteye uğramıştır. Yaşam kalitesinde hafif düşüş yaşanır.
Evre 4(Çok Ağır KOAH)
FEV1/FVC<0.70 ve FEV1< %30 durumudur. Nefes darlığı başlamıştır. Yaşanılan solunum problemi sağ kalp yetmezliği gibi etkiler göstermeye başlar.
Kaynaklar
- http://izmir.baskenthastaneleri.com/saglik-rehberi/oku.php?konu=koah
- http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/2936/359373.pdf?sequence=1
- http://library.cu.edu.tr/tezler/7603.pdf
- https://www.medicalpark.com.tr/koah-durdurulabilen-bir-hastalik/hg-1257
- http://toraks.org.tr/book.aspx?list=1682&menu=241