Deri Veremi Nedir? Nedenleri, Tanı ve Tedavi Uygulamaları Nelerdir?

Deri tüberkülozu bilinen diğer adıyla cilt veremi koch basilinin ve mycobacterium bovis’in sebep olduğu kronik özelliklere sahip bir hastalıktır.

İçindekiler

Deri Veremi Nedir?
Deri Tüberkülozu Nedenleri ve Belirtileri
Cilt Tüberkülozu Tanı ve Tedavisi
Kaynaklar

Deri Veremi Nedir?

Koch basilinin deri üzerinde meydana getirdiği hastalıklara “deri tüberkülozu” ya da “deri veremi’’ denir. Tüm verem (tüberküloz) tiplerinde görüldüğü gibi deri veremi de kötü beslenen, sosyoekonomik seviye düşüklüğü gözlemlenen kalabalık toplumlarda oldukça sık görülmektedir.

Gelişmiş ülke toplumlarında, 20. yüzyıl başlarında son on ila on beş yıl aralığındaki dönemde deri tüberkülozu görülme oranında sürekli bir düşüş görülmekte idi. ABD hekimlerinin bu hastalığı kolay tanımlayamadığı, hatta ayırıcı tanılarda bile ihtimali değerlendirmedikleri öne sürülmüştür.

Ancak son dönemlerde HIV enfeksiyonu yaygınlaşmasıyla beraber, bu ülkelerde deri veremi görülme oranında artış meydana gelmiştir. Bu durumda, immün yetmezliği hastalığının ortaya çıkmasına sebep olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Son dönemlerde uluslararası tıp literatüründe yer almış ve fazla miktarda olgu barındıran deri tüberkülozu araştırmaları, çoğunlukla Asya ve Afrika ülkelerince bildirilmektedir.

Ülkemizde akciğerin tüberkülozu hemen hemen her dönemde sağlık problemi olmaya devam ederken, deri tüberkülozu morbiditesi çok fazla olmamakla birlikte, kronikleşme göstermesi ve çok ilaçlı tedavisinin gerektirdikleri dermatolojide ihmal edilmeme ve göz önünde bulundurulma durumu gereksiniminden ayırıcı tanılar arasında yer almaktadır.

Deri Tüberkülozu Nedenleri ve Belirtileri

Deride tüberkülozun Mycobacterium tuberculosis ve bazı zamanlarda Bacillus, Guerin (M. bovisin attenüe suşu) tarafından oluşturulduğu gözlemlenmiştir. Basiller deri içine ekzojen, endojen ya da otoinokülasyon yoluyla nüfuz etmektedir. Endojen yoluyla yayılma ise; çevre yayılması, lenfatik sistem yayılması ve hematojen olarak yayılma yoluyla üç şekilde meydana gelir. Lupus ve lupus türevi hastalıklarda da gözlemlenir.

Bu tür hastalıkların tüberkülozda olduğu gibi belirtileri iyi bilinmeli ve lupus bulguları hekime en doğru şekilde iletilmelidir. Cilt veremi enfeksiyonu hücre bazlı immünite rolu oynar. Basil vücuda giriş yaptığı ilk anda ancak 3. hafta itibariyle basile spesifik hücre bazlı immünüte gelişmesi gözlemlenir. Bu immünite gelişme gösterdikçe de tüberküloid infiltrasyon meydana gelir. Deride tüberkülozun oluşumu, mikroorganizma virulansitesi, sayısı, deriye giriş şekli ve konakçının immünolojik durumuna bağlı çok fazla değişik belirtiler ile ortaya çıkar.

Bu durum, oldukça fazla olan tanımlayıcı terimler ve karmaşık halde bulunan sınıflandırmalar oluşmasına sebebiyet verir. Lupus ve lupus türevi hastalıklar içinde komplike yapıya sahip denilebilmektedir. Cilt ve deri hastalıkları çeşidi olan lupus da tüberkülozla bağlantılı olabilmektedir. İlerleme durumu çeşitli hastalıklara sebebiyet verebilir. Bu nedenle belirti ve bulgu saptaması yapıldığında derhal uzman hekime başvurulmalıdır.

Tüberkülozda bu durumdan daha öte tüberkülid adı verilen bir grup klinik görünümler ile M. tuberculosis enfeksiyonu arasındaki ilgi durumu halen anlaşılamamıştır. Burada bireyin basille ilk karşılaşıp karşılaşmama ihtimaline karşı primer ve sekonder olmak üzere iki grup olarak sınıflandırma yapılmıştır.

Cilt Tüberkülozu Tanı ve Tedavisi

Deri veremi tabakalarında kişiye göre değişen kriterler hasta öyküsü, klinik muayene, PPD ve histopatolojidir. Kesin ve objektif kriterler ise lezyon materyalinde ziehl neelson boyamayla basil oluşumunun görülmesi , löwenstein, jensen besiyerlerinde M. tuberculosis kültürüdür. Çeşitli deri testi uygulamalarıyla da deri veremi ve deri veremi türevi hastalıklar tanılanabilmektedir. Spesifik tedavide deri veremi tanısında hala çeşitli zorluklar mevcuttur. Bu nedenle hastaların tüberküloz bulaşıcı mıdır gibi sorularıyla çok sık karşılaşılmaktadır.

Tanı ve tedavide hastaya düşen en büyük görev ise belirtileri veya daha önce yaşanmış ve an itibariyle geçmiş belirtileri uzman hekime uygun doğrultuda belirtmesidir. Klinik görüntüler farklı belirtilerle ortaya çıktığından her zaman karakteristik özellik göstermeyebilir. Tüberkülozun kesin tanısı için mikobakteri demonstrasyonları gerekli olsa da biyopsi örnekleri basil sayısının azlığından bu yöntem genellikle uygulanamamaktadır.

Özellikle müzmin lezyonlar ve immünitesi yüksek olan hastalarda hazırlanacak kültürlerde Mycobacterium tuberculosis üretimi her zaman gözlemlenemez. Tanı genelde klinikopatolojik korelasyonla belirlenir. Bu durum hastalar için oldukça önemlidir.

Cilt tüberkülozları genel olarak akciğer tüberkülozu gibi tedavi edilmektedir. Skrofuloderma, lupus vulgarisle tüberkülozis kutis verrükoza da antitüberküloz tedavisine ek olarak klinik eksizyon, kriyoterapi ya da elektrokoterden yararlanabilinmektedir.