Sığır Tüberkülozu Testi ve Tedavisinin Yapılması İçin Neler Yapılması Gerekir?
Sığır tüberkülozu kısa sürede önlem alınması gereken bir hastalıktır. Meydana gelen mikrobun kısa süre içinde ortadan kaldırılması adına gerekli olan önlemlerin alınması yaşam açısından da gerekmektedir.
Sığır Tüberkülozu ve Belirtileri
Sığır tüberkülozu hayvancılıkta ve zaman zaman Mycobacterium bovis ile enfeksiyondan kaynaklanan diğer memeliler türündeki kronik bulaşıcı bir bakteri hastalığıdır.
Hastalıkla ile alakalı bakteriler, enfekte bir hayvanda klinik bulgulara ya da ilerleyici hastalık semptomlarına sebep olmadan yıllarca bekleyebilir. Stres dönemleri içinde veya yaşlı hayvanlarda yeniden etkinleşebilir. Hastalık ilerlemiş bir hale geldiğinde baş, göğüs, akciğer, dalak ve karaciğerin lenf düğümleri dâhil olmak üzere çeşitli dokularda görülebilen genişlemiş lezyonlara neden olur. Kanada gibi eradikasyon programlarına sahip ülkelerde, enfeksiyon genelde tipik olarak solunum sistemi ile alakalı olan akciğerlerde ya da lenf düğümlerinde az sayıda lezyona sahip olduğundan dolayı çoğu vakada erken dönem içinde saptanan ileri evre hastalık seyrek olarak gözlemlenir. Bunun yanı sıra ilerlemiş hastalık ortaya çıktığı zaman genel belirtiler zayıflık, iştahsızlık, kilo verme ve ateştir. Akciğerler aşırı derecede hastalıklı olduğunda aralıklı bir öksürürken meydana gelebilir.
Testi
Hayvanlarda sığır tüberkülozu hastalığının saptanması için standart yöntem olan TB cilt testi yapılması gerekir. Bu test insanlarda M. bovis veya M. tuberculosis’in neden olduğu TB’yi teşhis etmek için kullanılan test ile aynı şekilde uygulanır. Kültür testi ile beraber en az 6 hafta süren bir test kullanılarak kesin tanı yapılır. İrlanda bölgesinde kullanılan en yaygın tüberküloz testi bir veteriner bir boğanın derisine, bir ilgili mikobakteriyumdan ait proteinler ile yapılan protein parçaları inoküle eder. Bu, vücudun mikobakterilere karşı bağışıklık tepkisini test edecektir. Vücut önce M. bovis görmüş ise, vücut aşılama bölgesine bağışık hücreler acele eder. Vücut öncelikli olarak bir patojen gördükten sonra yabancı proteinleri tanır. Bu sebeple bunlar ile savaşmak için bellek hücreleri devreye girer ve proteinlere karşı büyük düzeyde bağışıklık tepkisi hızlı şekilde yükselir.
Vücutta şişmeler meydana geldiyse vücudun bazı mikobakteri türlerine maruz kalmış olduğu anlamına gelir. Bundan kaynaklı olarak enfeksiyonu ortadan kaldırmak adına farklı test uygulamaları yürütülebilir.
Tedavisi
Enfeksiyonu ortadan kaldırmak, hayvancılık, insanlarda ve yaban hayatın içine yayılmaması adına belli başlı tedbirler uygulanır. Bu tedbirler aşağıdaki detayları içermektedir;
- Karantina uygulanması
- Hayvanlar ile ekipmanların hareketlerine kısıtlanma getirilmesi
- Enfekte olan ve maruz kalan tüm hayvanların insancıl şekilde tahribatı
- Enfekte olan tesislerin ve ekipmanların temizlenmesi, bunların hepsinin dezenfeksiyonu
- Epidemiyolojik bakımdan enfekte olan binalar ile ilişkili tüm risk altında kalan hayvancılık sürülerinde araştırılma yapılması ve testlerinin detaylı şekilde yapılması
- Enfekte olan binaları çevreleyecek bir gözetim bölgesindeki canlı hayvan çeşitlerinin ve yaban hayatın detaylı şekilde test edilmesi
- Büyükbaş olan hayvan tüberkülozunun daha önceden teyit edilmiş olduğu bir tesise yeniden getirilerek stoklanan hayvan sürülerinin testlerin yapılması.
Sığırlarda meydana gelen bu hastalık ölüm riski ortaya çıkartmaktadır. Kötü şekilde var olan çevre koşulları ile besi yemlerinin hijyensiz olması sığırlarda tüberküloz mikrobunun ortaya çıkmasına neden olur. Bundan kaynaklı olarak da süt veriminde azalmalar meydana gelir. Sığırlarda öksürme, hapşırma mevcutsa yanında bulunan diğer hayvanlara da bu sorun bulaşabilir. Deri aracılığı ile de hastalık bulaşma riski oldukça yüksektir. Sığır tüberkülozu olan hayvanlardan korunmak için kısa süre içinde önlem alınması çok önemlidir. Hayvanların muhakkak temiz olan ahır şartlarına alınması gerekir. İnsanlarında bu süreçte mikrobu kapmamak adına fazlasıyla hijyen koşullarına dikkat etmesi gerekir. Hayvanların var olduğu alanın ortam temizliklerine ve hayvanların kendilerinin temizliklerine dikkat edilmesi gerekir. Hayvanlara düzenli şekilde hastalık aşılarının yapılması ve insanların da bu süreçte mikrop konusunda testlerinin yapılması gerekmektedir. Başka sığırlar ile aynı ortamda bulunması konusunda tüm hayvanların aşılı olmasına kesinlikle dikkat edilmelidir. Büyük baş hayvanların ve tavukların aynı ortamda bakılmaması da çok önemlidir.
Ayrıca mikropların ortadan kaldırılması adına her ay düzenli bir şekilde hayvanların sağlığının veteriner tarafından kontrol edilmesi oldukça önemlidir.
Kaynaklar
- https://www.tbfacts.org/bovine-tb/
- http://www.thecattlesite.com/diseaseinfo/185/tb-bovine-tuberculosis/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10985801
- https://www.thesun.co.uk/uncategorized/4516429/what-is-bovine-tuberculosis-tb-cows/
- https://www.daera-ni.gov.uk/articles/bovine-tuberculosis-tb-testing