Boğmaca Hastalığı Belirtileri Teşhisi Ve Tedavi Yöntemleri

Boğmaca bakterilerin sebep olduğu bir hastalıktır ve son derece bulaşıcıdır. Boğmaca dünya çapında en sık rastlanan solunum yolu enfeksiyonlarından biridir. Özellikle 6 aydan küçük bebeklerde çok dikkat edilmesi gerekir.

İçindekiler

Boğmaca Hastalığı Ve Belirtileri
Boğmaca Hastalığının Bulaşması
Boğmaca Hastalığının Tanı Ve Tedavisi

Boğmaca Hastalığı Ve Belirtileri

Boğmaca hastalığı nedir diye açıklayacak olursak Boğmaca öksürükle kendini gösteren, mikropların sebep olduğu bulaşıcı bir teneffüs yolu rahatsızlığıdır. Yetişkinlerde uzun süreli öksürüğe sebep olan hastalığın bebeklerde ve yaşlılarda etkileri çok daha tehlikeli olabilmektedir. Boğmaca hastalığı genellikle temmuz ile ekim ayları arasında görülür. Ne doğal hastalık ne de aşılama hastalığın tekrarı ve enfeksiyon için tam veya ömür boyu bağışıklık ve koruyuculuk sağlamaz.

Boğmacaya neden olan bakteriyi aldıktan, 5-21 gün sonra, kişilerde ilk şikâyetler gelişir. Bunların seyri ve şiddeti hastanın yaşına göre farklılık gösterebilir. Boğmaca belirtileri Bakteriyi alan kişilerde ilk olarak, burun akıntısı ile nezle benzeri hafif üst solunum yolu enfeksiyonu ve hafif öksürüğün olduğu bir iki haftalık dönem de ortaya çıkar. Hastalık bu sırada oldukça bulaşıcıdır. Bu dönemi takiben, hastaların bir kısmında şiddetli öksürük atakları gelişebilir. Ataklar halinde öksürüğün başladığı bu dönemde, öksürükten sonra derin nefes alma sesi ortaya çıkar, bu boğmacanın tipik öksürtme şeklidir ve hastalık artık anlaşır. Çok sık gelişen öksürük atakları küçük çocuklarda nefes durmasına, yetişkinlerde ise aşırı yorgunluk ve gündelik işlerin yapılamamasına neden olabilir. Bu dönem 4 – 6 hafta kadar devam eder.

Boğmaca belirtileri çocuklarda özellikle bebeklerde ki klinik belirtileri, burun akıntısı, hapşırma, düşük ateş, hafif öksürük olarak başlar, sonrasında ciddi öksürük nöbetleri, yapışkan balgam, boğulma hissi, kusma olarak devam eder. Daha hafif ve az sayıda öksürük şikâyetleri ile biter. Ergen ve erişkinlerde ise boğazı sıkılır gibi hissetme kesintisiz öksürük, boğulma hissi, aşırı şiddetli baş ağrısı, hıçkırık olmadan zorlu nefes alma olarak görülür. Boğmacada öksürük sonrası kusma tüm yaşlarda rastlanır. Boğmacanın temel belirtisi solunum durması, orta kulak iltihabı, zatürre gibi ikincil enfeksiyonlar ve güçlü öksürmeye bağlı durumlardır. Yoğun bakım ve yapay solunum ihtiyacı genellikle 3 aydan küçük bebeklerde uygulanır. Bakterilerin neden olduğu boğmaca, zatürre ve ani solunum yetmezliği her yaşta ölümün genel sebebi olabilir. Boğmaca hastalığında öksürme sırasında artmış göğüs içi basıncın ve karın içi basıncın gözde kanama, vücudun üst kısmında ciltte kanama, burun kanaması, beyin kanaması, göbek ve kasık fıtığına da neden olabilir.

Boğmaca Hastalığının Bulaşması

Boğmaca nedir ve nasıl bulaşır sorusuna cevap olarak Boğmaca hava yoluyla yayılır ve çok bulaşıcıdır ve felce kadar gidebilen ilerlemeler görülebilir. Antibiyotikler bu mikrobun etkilerini ortadan kaldırmaya yetmez. Boğmaca hastalığının kuluçka dönemi 4 ile 21 gün arasında değişir ve hastalık süresi 6 hafta sürebilir. Boğmaca bakterisi hastalığın göstergeleri ortaya çıkmadan 1-2 hafta kadar önceden aşı ile korunmayan veya daha önce hastalığı geçirmiş ancak 10-12 yıldan daha uzun süre geçmiş olan kişilere bulaşır. Bu kişiler boğmaca ile karşılaştıklarında yaklaşık olarak %65 oranında hastalanırlar. Eğer boğmacayı bulaştıran kişi ile aynı evde yaşanıyor ise bu hastalığı alma riski %85 – %90’ a kadar çıkar. Bu açıdan bakıldığında aşı ile korunmayan herkes risk altındadır. Ancak, hastalık alındığında, özellikle küçük bebekler, 1 yaşından küçük olanlar için ölüm riski daha yüksektir. Bu risk bebeklerin ayları küçüldükçe risk daha da artar. 6 aydan küçüklerde risk büyüklere göre daha yüksek iken 2 aydan küçüklerde ise en yüksek dönemdir. Eğer bebekler prematüre ise çok daha yüksek risk olduğu belirtilmelidir.

Boğmaca Hastalığının Tanı Ve Tedavisi

Yapılan fiziki muayene sonrası görülen klinik belirtiler ile hastanın şikâyetleri tanının yönlendirilmesi açısından kolaylık sağlanacaktır. Bunun yanında yapılan laboratuvar testleriyle kanda beyaz küre sayısının artmış olması, kandaki iltihap hızında değişiklik olması, boğmaca tanısının konmasına kolaylık sağlayacaktır. Florsan antikor testiyle antijen araması yapılır. Kesin tanı konması için kültür gereklidir. Bu şekilde kesin tanı konur. Gerekli testler, muayene ve Doktor tarafından teşhis konulduktan sonra, antibiyotik tedavisi önerilir ve hemen antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Tedavide kullanılan ilacın en büyük amacı hastalığın bulaşıcılığını engellemektir. Tedavide kullanılan antibiyotikler kullanmaya başladıktan 5 gün sonra bulaşıcılığını azaltır veya tamamen ortadan kaldırabilir. Kişi antibiyotik tedavisi görmediği zaman da bulaşıcılık 20 güne kadar sürebilir.

Antibiyotik tedavisi uygulanır.
Oda nemli tutulur.
Yoğun öksürük nöbetlerinde, nefes açıcı buhar ilaçları verilir.

Boğmaca aşısı ülkemizde bebeklerin ikinci, dördüncü, altıncı ve 18. aylarda ve tekrarı da ilköğretim birinci sınıfta yapılmaktadır. Aşıların uygulanması ile bebekler 4 ile 5 aylık olduklarında korunmaya başlarlar. Aşı ile elde edilen korunma 4 – 6 yıl kadar sürmektedir. Bu nedenle ergen yaştakilere ve yetişkinlere de en az bir kez boğmaca aşısının yapılması uygun olacaktır. En yüksek hastalık ve ölüm riskine sahip olan bebekleri korumak için bebeklerin yakın çevresindekilerin anne, baba, kardeşler ve anneanne, babaanne ve dedelerin aşılanması önem taşır. Bebeklerin en çok bakteriyi aldıkları kişi anneleri olduğu için özellikle annenin aşılanması önem taşır. Anne hemen gebelik öncesinde aşılanmalı veya gebeliğinde aşılanamadı ise, doğum sonrası en kısa sürede aşılanması bebek için koruyucu olacaktır.