Akciğer Embolisi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Embolide Dikkat Edilmesi Gerekenler

Akciğer damarlarının kan pıhtısı, yağ dokusu ya da hava ile tıkanıp akciğer dolaşımını bozması akciğer ambolisidir. Embolinin bir an önce tespit edilmesi ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde emboli ölümcül sonuçlar doğuracaktır.

Akciğer embolisi, akciğer atar damarının bir ya da birden fazlasının tıkanması durumudur. Emboli, hava, kan pıhtısı ya da yağ dokusu nedenleriyle oluşan, gittiği damarı tıkayarak dolaşım bozukluğuna neden olan durumdur.

Pulmoner emboli sebebi genelde bacak ve uyluk toplar damarlarında oluşmuş kan pıhtılarıdır. Akciğer embolisi herkeste görülmesine rağmen, hareketsizlik, kanser ve cerrahi operasyonlar riski arttırabilir.

İçindekiler

Akciğer Embolisi Belirtileri
Akciğer Embolisi Nasıl Teşhis Edilir?
Pulmoner Embolinin Tedavi Yöntemleri
Embolide Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
Kaynaklar

Akciğer Embolisi Belirtileri

Kalp atışının hızlanması, çarpıntı, korku hali, terleme
Nefes darlığı
Tansiyon düşüklüğü
Göğüs ağrısı
Öksürme (Öksürükle kan gelmesi olabilir)
Şok geçirilmesi
Ateş

Yukarıdaki durumlarda 112’yi hemen aramak gerekir. Belirtiler embolinin büyüklüğüne ve yerine göre değişmektedir. Önemi çok seyrekte olsa emboli ölümle sonuçlanabilmektedir. Almanya’da her yıl 40.000 kişi hayatını akciğer embolisi nedeniyle kaybediyor.

Bacak ve kollarda fark edilen pıhtılar erken dönemde başlanan antikuagülan ve heparin tedavisi akciğer embolisinin önüne geçmekte ve sonuçları engellemektedir.

Akciğer Embolisi Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer Embolisi

Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kanlı balgam şikayetiyle acile başvuran hastada emboli şüphesi var ise aşağıdaki yöntemlerle teşhis edilmeye çalışılır.

Akciğer röntgeni
EKG ve kan gazı analizi
Kompresyon ultrasonu (Bacak atar damarlarını ultrasonla inceleme)
Bilgisayarlı tomografi ve MR görüntüleme yöntemleri
D-dimer testi (Kan pıhtılaşma oranına bakılan test)
Akciğer sintigrafisi (Akciğer dolaşımı ve akciğer içindeki hava akımı incelenebilir)
Ekokardiyografi (Kalbin ultrasonla incelenmesi)

Tam olarak tedavi edilmeyen emboliler kronik bir hal alabilir. Yani ‘Kronik Tromboembolik Pulmoner Hiper Tansiyon’ gelişebilir. Akciğerdeki kan basıncının artması anlamına gelen anlamına gelen bu tablo, kalp yetmezliğine sebep olabilir.

Pulmoner Embolinin Tedavi Yöntemleri

Mevcut bir trombozun tedavisi için, öncelikle emboliye neden olan hastalıkların önlenmesi amaçlanmaktadır. Günümüzde tedaviler daha da geliştirildi fakat tedavi talimatlarına tam olarak uyulmalıdır.

Mevcut bir akciğer trombozunun tedavisi için, derhal hastaneye kaldırılmalıdır. Hastane yatışından sonra oksijen, ağrı kesici ve antikuagülan ilaçlar verilmektedir. Bazı hastalara ek olarak trombolitik tedavi uygulanır. Bazı durumlarda ise cerrahi yöntemle pıhtı alınabilir.

Antikuagülan ilaçlara kan inceltici ilaçlar adı verilse de, antikuagülanlar kan pıhtısının büyümemesi, başka pıhtıların oluşmaması mekanizmasına istinaden etki etmektedir. Trombolitik tedavi ise oluşan pıhtıyı eritmeye yarayan ilaç grubundadır. Tedavinin başlangıcından itibaren hastanın INR kan değerleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Normal INR değerleri 2-3 arasındadır. Değerlerin altına düşmesi hastada kanama riski yaratacağı gibi, değerlerin üzerine çıkması da tromboz riskini arttıracaktır. Tedavi çok dikkatli şekilde yürütülmelidir.

Embolide Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Ameliyat sonrasında uygulanan antikuagülan profilaksisi (Yapılan cerrahi işlem sonrasında hareketsizlikten oluşabilecek kan pıhtılarının oluşmasını engellemek amacıyla özellikle büyük ameliyatlar sonrasında uygulanan enjeksiyon veya tablet formunda ilaçlardır. Ameliyat sonrasında uzun süre hareketsiz yatması gereken hastalarda uygulanan yaygın tedavidir.
Ameliyat sonrasında ilaçsız yöntem: Operasyon sonrasında hastanın doktor önerisi olan vakitte harekete geçirilmesi ve gerekli egzersizlerin yaptırılması gerekmektedir. Hareketsizlikten doğabilecek embolinin önlenmesi bu yöntemle aşılabilmektedir.
Kompresyon tedavisi: Kompresyon çorapları ve elastik bandajlar toplar damarların kapakçıklarının tekrar kapanmasını ve kan dolaşımının harekete geçmesini sağlar. Bu yöntemle posttrombolik sendromun oluşmasını önler.

Günlük hayatta trombozu önlemek için, günlük gerekli egzersizler yapılmalıdır. Hareketsizlikten kaçınılmalıdır. Kilo durumuna dikkat etmek de diğer alacağınız önlemlerden biridir. Kilo kontrolünün yapılması emboli riskini azaltacaktır. Operasyon sonrasında en erken dönemde hareket etmek çok önemlidir. Topuktan uyluğa kadar olan kas yapısını hareket ettirmek, kasların içinden geçen toplar damarların sıkışma hareketiyle kanın harekete geçmesini sağlar ve buna ‘Kan Pompası’ adı verilmektedir.

Akciğer embolisinin belirtileri görüldüğü anda müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Dolaşımı bozulan akciğer, kalptan gelen kanı temizleyemez, vücuda gerekli oksijeni veremez. Pulmoner emboliye ne kadar erken müdahale edilirse o kadar kurtarıcı olacaktır.