Akciğer Embolisi Ne Zaman Geçer ve Nasıl Anlaşılır

Akciğer embolisi ölüme neden olması sebebiyle ciddi bir hastalıktır. Geç fark edilmesi veya teşhis edilememesine bağlı olarak ölüm oranı oldukça yüksektir.

Akciğer embolisi, akciğer atar damarının bir ya da birden fazla dalının tıkanması sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Tıkanma sebebi çoğunlukla, vücudun diğer bölgelerindeki toplardamarlarda oluşan ve kan dolaşımıyla akciğer damarına ulaşan pıhtıdır. Nadir olarak yağ embolisi ve hava embolisi gibi başka nedenlerle de ortaya çıkabilir.

İçindekiler

Belirtileri
Teşhis ve Tedavi
Akciğer Embolisinde Beslenme
Kaynaklar

Belirtileri

Nefes darlığı: Tipik olarak aniden başlar ve eforla şiddetlenir; hastanın nefes alıp vermesi hızlanmış ve dakikadaki solunum sayısı da artmıştır (hasta adeta nefes nefesedir).
Göğüs ağrısı: Göğsün tam ortasında kalp krizine benzer şiddette olabileceği gibi; batıcı yan ağrısı tarzında, derin solumakla artan bir ağrı da olabilir
Öksürük, kanlı balgam ya da balgamda çizgi şeklinde kan bulunması
Bacak ağrısı, şişlik, kızarıklıklık: İki bacak arasında çap, ısı ve renk değişikliği ile kendini gösterir, bacak toplardamarlarında pıhtı oluştuğunu düşündürür. Nadiren her iki bacakta da olabilir.
Parmak uçları ve dudaklarda morarma, ateş, terleme, çarpıntı, baş dönmesi gibi belirtiler daha az sıklıkla ortaya çıkar.

Pıhtının büyüklüğüne ve altta yatan hastalığın ciddiyetine bağlı olarak belirtiler hafif nefes darlığı ve göğüs ağrısından ağır solunum ve dolaşım yetmezliğine, ani kalp ve solunum durmasına kadar gibi değişik durumları vardır. Pulmoner emboli genellikle nefes darlığı ve göğüs ağrısı yapar. Kan tükürme olabilir. Hastaların çoğunda bacak ya da kol damarlarındaki pıhtıya bağlı ayak ya da kollarda şişlik olabilir. Ancak bazen toplardamar pıhtılaşması fark edilmeden bacak ya da koldaki pıhtı doğrudan akciğere atabilir ve hasta nefes darlığı, şiddetli yan (böğür) ağrısı ya da kan tükürme gibi bir şikâyetlerde görülür. Bu durumlarda hemen doktora başvurulmalıdır.

Teşhis ve Tedavi

Akciğer embolide erken tanı hayat kurtarıcıdır. Yapılan çalışmalarda hastanede yatan hastalarda önlenebilir ölüm nedenlerinin başında akciğer embolisinin geldiği saptanmıştır. Bu hastalık nedeniyle yaşamını yitirmiş hastaların büyük çoğunluğunun tanı konulamamış ve dolayısıyla tedavi başlanamamış hastalar olduğu görülmektedir.

Ancak tüm bunlara karşın pulmoner emboli tanısının konulması çoğu kez pek kolay değildir ve deneyim gerektirir. çünkü hastalık belirtileri spesifik değildir yani başka hastalıklarda da karşımıza çıkan belirtilerdendir ve çoğu kez fizik muayene ve ilk planda yapılan akciğer grafisi, EKG, hemogram gibi tetkikler normaldir. Tanı için hastadan ayrıntılı bir anamnez alınması gerekir ayrıca doktor gerek anamnez alırken ve gerekse tetkikleri isterken pulmoner emboli olasılığını düşünmeli ve buna yönelik olarak hastada risk faktörü varlığını araştırmalıdır.

Risk aktörlerinden bir veya birkaçının varlığı ile birlikte bir başka nedene bağlanamayan ani nefes darlığı ve arter kan gazı analizinde kandaki Oksijen miktarında düşme saptanması durumunda pulmoner emboli akla gelmelidir. Tanı için standart akciğer grafisi, arter kan gazı analizi, EKG, EKO kardiyografi, bacak ve baldır toplardamarlarının Dopler ultrasonografisi, akciğer sintigrafileri ve spiral BT gibi yöntemlerden yararlanılır.Tıbbi Tedavi olarak Hastaların büyük çoğunluğunda ilaç tedavisi yeterlidir. Tedavi, pıhtı önleyici (kan sulandırıcı) ya da pıhtı eritici ilaçlarla yapılır. Pıhtı eritici ilaçlar ciddi kanamalara sebep olabildiği için sadece acil ve hayatı tehdit edici durumlarda kullanılır. Sonrasında yine pıhtı önleyicilerle devam edilir. Bu tedavi en az 6 ay devam eder.

Akciğer damarında çok büyük bir pıhtı varsa doğrudan ameliyatla pıhtı çıkarılabilir. Tekrarlayan embolilerde ve kan sulandırıcı kullanamayan hastalarda vücudun ana toplardamarı olan vena kava’ya süzgeç takılabilir.

Akciğer embolisinden şüphelenilen hastaya mümkün olan en kısa sürede tedavi başlanması esastır. Yani tedaviye başlamak için teşhisin kesinleştirilmesi gerekmez. Akciğer embolisi hayatı tehdit edici bir hastalıktır ve önemli bir “ani ölüm” sebebidir. Hastaların yaklaşık üçte birinde maalesef tanı konulamadan ölümle sonuçlanır.

Ancak tanı ve tedaviye hemen başlanması halinde bu sayı hızla azalır. Başlangıçta şok tablosuna girmiş yani dolaşım ve solunum yetersizliği gelişmiş hastalarda tedaviye karşın ölüm riski fazladır. Tedavi ilerledikçe, günden güne bu risk azalır. Akciğer embolisi, tekrarlayabilen bir hastalıktır; bir kez emboli geçirenlerde emboli olma riski bu hastalığı hiç geçirmemiş olanlara göre daha fazladır. Tekrarlayan emboliler zamanla akciğer damarlarında hipertansiyon gelişmesine de yol açabilmektedir.akciğer embolisinde ölüm riski tedavi edilmezse oldukça fazladır.

Akciğer Embolisinde Beslenme

Beslenmenin düzenlenmesi, pulmoner (solunumsal) rehabilitasyonun önemli bir gerekliliğidir. Uzun süreli akciğer hastalığı olan kişilerde nefes darlığı dengeli beslenmeyi engelleyebilir. Yiyeceklerin miktarı, tipi ve zamanlaması doğru seçilmediğinde nefes darlığının artmasına neden olabilir. Bu yüzden solunumsal rehabilitasyon programına katılarak beslenme ile ilgili en doğru formüller alınabilir. Akciğer embolisinde beslenme şekli Proteinler ağırlıklı olmalı ve protein günde 2 kez alınmalıdır.

Et, balık, yumurta, peynir, süt, baklagiller gibi. Karbonhidratlar özellikle KOAH hastalarının fazla alması önerilmez. Nişastalı yiyecekler ekmek, patates, pirinç gibi. Yağlar enerji bakımından çok zengin olduğu için önerilebilir. Mutlaka bir diyetisyen ile de görüşülmelidir. Meyve ve sebzeler günde toplam 4 porsiyon alınması önerilmektedir. Hastalar Bol su içilmeli, günlük egzersiz programları düzenlemelidirler.ibrahim saraçoğlu şifalı bitkiler akciğer embolisi için bitkisel kürler,detokslar ve şifalı bitkiler de mevcuttur.