Tüberküloz Tedavisi Nasıl Yapılır, Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tüberküloz hastalığı ile alakalı tedavi sürecinde uzman hekimin verdiği ilaçların düzenli, aksatılmadan ve önerilen dozda kullanılması ile sorun ortadan kaldırılır. Bu şekilde başarıIı tedavi elde edilir.
Tüberküloz Tedavisi
Tüberküloz yani verem tedavisi en doğru şekilde yapıldığında sorun ortadan kaldırılır. Tüberküloz tedavisi nasıl yapılır kapsamında antibiyotik kullanımı reçete edilir. Antibiyotik uzman hekim kontrolünde en az 6 ay boyunca kullanılır. Bazı farklı antibiyotikler hastalığın ortadan kaldırılması adına kullanılır, çünkü bazı Tüberküloz ( TB ) çeşitleri antibiyotiklere dirençlidir. İlaca dirençli bir TB türüne yakalanırsanız, 6 veya daha fazla farklı ilaç tedavisi gerekebilir. Akciğer tüberkülozu ile alakalı tanı koyulduğunda, tedavi seyrini izleyen iki ila üç hafta boyunca bulaşıcı olur. Bu süre boyunca genelde izole edilmeniz gerekmez ama enfeksiyonun aileye ve arkadaşlara yayılmasını önlemek adına bazı temel önlemlerin alınması önemlidir.
- Tüberküloz nasıl tedavi edilir kapsamında uzman hekim hastaya geri dönmek için güvenli olduğunu bildirene kadar iş, okul veya diğer alanlardan uzak durulması gerekir.
- Öksürürken, hapşırırken ya da gülerken daima ağız bölgesinin mendil ile kapatılması gerekir. Mendilin de poşete koyularak çöpe atılması gerekmektedir.
- Zaman geçirilen bölgelerde temiz havanın iyi olmasını sağlamak adına pencereler açılmalıdır.
- İnsanlarla aynı odada uykuya dalmaktan kaçınmak gerekir.
TB hastalığı bulunan bir kişi ile yakın temasta bulunuluyorsa virüs bulaşmış olup olmadığının test edilmesi gerekir. Bunun içinde göğüs röntgeni, kan testleri ve Mantoux testi adı verilen cilt testi yapılması gerekir.
TB için aşılama; BCG aşısı vereme karşı koruma sağlayacaktır. 35 yaşın altındaki kişiler, çocuklar ve yetişkinler için NHS tarafından tavsiye edilir. BCG aşısı, bu yaş grubunda insanlar için geçerli olduğuna dair bir kanıt bulunmadığından 35 yaşın üzerindeki herkese rutin olarak verilmemektedir.
Risk altındaki gruplar aşağıda belirtilmiştir;
- Verem yüksek düzeyde yaşayan çocuklar
- Yüksek verem oranları olan ülkelerden yakın aile fertleri olan kişiler
Bir sağlık görevlisi ya da NHS çalışanıysanız, klinik örnekler ya da hastalar ile temas halindeyseniz aşağıdaki durumlarda yaşa bakılmaksızın bir TB aşılamanız da olmalıdır:
- Daha önce aşı yaptırmadıysanız (BCG skarınız veya ilgili belgeleriniz yoksa)
- Sonuçları Mantoux cilt testi ya da bir TBC interferon gama salınım tahlili (IGRA) kan testi negatif olan
Semptomlar Ve Teşhis
Aktif tüberküloz hastalığının sık görülen semptomları balgam ve kanlı şekilde zaman zaman gelen öksürüktür. Bunun dışında göğüs ağrısı, halsizlik, kilo kaybı, ateş ve gece terlemesi gibi sorunlarda ortaya çıkabilir. Birçok ülkede halen TB’yi teşhis etmek için balgam yayma mikroskopisi ismi verilen, uzun zamandır kullanılan bir yöntem kullanır. Eğitimli laboratuvar teknisyenleri, Tüberküloz bakterilerinin var olup olmadığını görmek için balgam numunelerinin tamamına mikroskop altında bakar. Mikroskopi, TB olgularının yalnızca yarısı tespit ederken ilaç direncini tespit edemez.
Hızlı test Xpert MTB / RIF kullanımını, WHO’nun ilk önce önerdiği 2010’dan bu yana büyük ölçüde genişledi. Test aynı anda TB’yi ve en önemli TBC tıbbı olan rifampisine direnci tespit eder. Teşhis 2 saat içinde yapılabilir ve test TB’nin belirtileri olan tüm kişilerde ilk tanı testi olarak önerilir. Testi 100’den fazla ülke zaten kullanılmaktadır ve 690 milyon kartuş 2016 yılında küresel olarak satın alınmıştır. Çok ilaca dirençli ve geniş kapsamlı ilaca dirençli Tb’nin teşhis edilmesi ve HIV ile ilişkili TB, kompleksin teşhis edilmesi içinde kullanılır ve pahalı olabilir. 2016’da DSÖ tarafından, Xpert MTB / RIF kullanılmayan periferik sağlık merkezlerinde TB tespiti için hızlı bir moleküler test, birinci ve ikinci basamak TB ilaçlarına karşı direnç tespit etmek için 3 test olmak üzere, 4 yeni teşhis testi önerilmiştir. Tüberküloza çocuklarda tanı koymak özellikle zordur ve henüz pediatrik TB tanısına yardımcı olmak için yalnızca Xpert MTB / RIF testi mevcuttur.
En Çok Kim Risk Altındadır?
Tüberküloz çoğunlukla yetişkinleri en üretken yıllarında etkiler. Bununla birlikte, tüm yaş grupları risk altındadır. Vakaların %95’inden fazlası ve ölümler gelişmekte olan ülkelerdedir. HIV bulaşmış kişiler aktif TB gelişme olasılığının 20-30 kat fazla (bkz. TB ve HIV bölümü aşağıda). Aktif TBC riski, bağışıklık sistemini bozan diğer durumlardan muzdarip kişilerde daha fazladır. Bir milyon çocuk (0-14 yaş) TB ile hasta olmuş ve 2016’da 250 000 çocuk (HIV ile HIV ilişkili çocuklar da dahil olmak üzere) bu hastalıktan öldü. Tütün kullanımı, TB hastalığı ve ölüm riskini büyük ölçüde artırmaktadır. Dünya genelinde TBC vakalarının %8’i sigara içiminden kaynaklanmaktadır.
Veremden Kurtulmak İçin Evde Uygulamaları
- Beslenmeye düzenine dikkat edilmesi gerekir. Özellikle bitkisel ve doğal beslenmek çok önemlidir.
- Balık, et, sebze ve meyve tüketimini dengelemek çok önemlidir.
- Düzenli şekilde uyumak genel sağlık açısından da verem mikrobu açısından da oldukça önemlidir. Bir kişinin gün içinde 8 saat uyuması gerekmektedir.
- Su tüketmek de genel sağlık açısından oldukça faydalıdır. Gün içinde en az 2 litre su içilmesi gerekir.
- Stresten uzak durulması gerekir. Stresten uzak durmak konusunda zorlanıyorsanız yönetmeyi öğrenmeniz gerekir.
- D ve C vitaminini düzenli bir şekilde tüketmek gerekir.
- Sağlıklı yaşamak için düzenli egzersiz yapılması gerekmektedir.
- 30 yaşını aşan kişilerin her sene düzenli bir şekilde check-up yaptırması gerekir. Bu sayede hastalıklara erken dönemde tanı koyulabilir.
- Tüberküloz olan kişilerin uzman hekimin söylediklerine en ince detayına kadar dikkat etmesi gerekir. Bu sayede tedavi sürecinde ve hastalıkların ile alakalı başarı sağlanır.
Kaynaklar
- http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/
- https://www.cdc.gov/tb/statistics/default.htm
- https://www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/general/ltbiandactivetb.htm
- https://www.nhs.uk/conditions/tuberculosis-tb/
- https://www.emedicinehealth.com/tuberculosis/article_em.htm
- https://ecdc.europa.eu/en/tuberculosis
- https://www.express.co.uk/life-style/health/820581/tuberculosis-TB-symptoms-lung-cure-cough-drug