Akciğerlerde Patlama, Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Süreci
Akciğerlerde meydana gelen patlama sorununa yani pnömotoraksına oluşmasına etki eden durumlar belirlendikten sonra gerekli olan tedavi planlaması süreci konusunda uzman hekim tarafından yapılır.
İçindekiler
Akciğer Patlaması
Akciğer patlamasına tıp dilinde pnömotoraks göğüs duvarı ve akciğer arasında bulunan boşluğa hava birikmesidir. Bu alanda bulunan hava miktarı arttıkça akciğerler üstünde bulunan basınç ciğerlerin çökmesine sebep olur. Bu sorun nefes almada darlıklara ve göğüs ağrılarına sebep olduğundan nefes almaya çalışıldığında akciğer düzgün bir şekilde genişlemeyi engeller. Pnömotoraks, göğüsteki basınç akciğerlerin kana yeterince oksijen almasının önüne geçerse yaşamı tehdit eder. Akciğer patlaması nedenleri arasında;
- Göğüs hasarı
- Kırık kaburga
- Ani şekilde ortaya çıkabilir.
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
- Astım
- Kistik fibroz
- Pnömoni yer alır.
Akciğer hastalıkları olmayan kişilerde spontan pnömotoraks da gözlemlenebilir. Bu durum hava dolu bir kabarcığın akciğerde patlaması sonucunda plevra alanına hava bıraktığı zaman meydana gelir. Sigara kullanımı yapan kişilerde akciğerlerin patlaması ile alakalı sorunları gelişme riski daha yüksektir. Pnömotoraks çeşitleri iki ana başlıkta incelenir. Bunlar;
- Germe pnömotoraks
- Basit pnömotoraks
Belirtileri
Akciğer patlaması belirtileri büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Küçük vakalarda sorun fark edilmeyebilir. Daha şiddetli olan vakalarda ise semptomlar hızla şekilde gelişir ve şok durumuna sebep olabilir. Ortaya çıkan belirtiler arasında;
- Omuz ve göğüs bölgesinde oldukça keskin ağrı, bu ağrı öksürme ve nefes alma ile birlikte kötüleşir.
- Nefes darlıkları
- Burundan alınan nefeste daralmalar
- Oksijen eksilmesinden kaynaklı olarak meydana gelen ciltte mavimsi renk değişimi
- Göğüs bölgesinde aşırı düzeyde sıkışma
- Bayılma
- Baş bölgesinin çarpması
- Şok
- Kalp ritminde meydana gelen hızlı atışlar
- Kolay şekilde yorulma
Teşhisi ve Tedavisi
Oluşabilecek Risk Faktörleri
Bir pnömotoraks için risk faktörleri aşağıdaki gibidir;
- Cinsiyet; erkeklerde bu sorun kadınlara göre daha fazla meydana gelir.
- Sigara kullanmak; sigara genel sağlık açısından da oldukça zararlıdır.
- Yaş; 20 ile 40 yaşları arasında sorun daha fala meydana gelir.
- Genetik; aile geçmişinde olan kişilerde daha çok gözlemlenir.
- Akciğer hastalıkları; altta yatan herhangi bir akciğer hastalığı özellikle de kronik KOAH hastalığının olması etkilidir.
- Daha önce pnömotoraks geçirmek; bir defa pnömotoraks geçiren kişiler genelde 1 ya da 2 içinde bir daha geçirme riski taşır.
Teşhisi
Akciğer patlaması çoğunlukla göğüsten çekilecek röntgen ve fiziki muayene sonucu teşhis edilir. Uzman hekim kan içindeki oksijen seviyelerine konuşmayı kadına kan testleri isteyebilir. Şiddetli durumlarda bilgisayarlı tomografi taraması ultrason ile durumun ciddiyeti teşhis etmek mümkündür. Bu şekilde yapılacak olan teşhis tedavi planının doğru şekilde hazırlanması konusunda yardımcı olur.
Tedavisi
Germe pnömotoraks
Gerginlik pnömotoraksı, şırıngaya bağlı iğnenin göğüsün boşluk kısmına sokularak basınç altında kalmış olan havanın alınması ile tedavi edilir. Kesin şekilde tedavisi göğüs plastik bir tüp yerleştirilmesi ile yapılır. Bu uygulamada koltuk altı kısmından açılacak olan kesi sayesinde su sızdırmazlığı ve emme işlemi sağlanır. Bazı kişilerde göğüs boşluğunda yerleştirilen tüp bir kaç gün kalabilir bunun kararını uzman hekim verecektir.
Basit pnömotoraks
Basit bir pnömotoraks çoğunlukla göğüs tüpü aracılığı ile tansiyon pnömotoraksına benzeyen bir tedavi uygulanır. Basit pnömotoraks küçük boyuttaysa ve genişleme göstermiyorsa uzman hekimler çöken akciğerin segmentinin yeniden genleşme yapmaması için oksijen yardımıyla farklı inhalasyon teknikleri uygulayabilir. Göğüs bölgesine minik bir katater yerleştirilmesi yapılır. Var olan hava şırınga uygulaması ile çıkartılır. Çökmüş olan akciğer için cerrahi ya da kimyasal olarak yapıştırılabilir. Uygulama tamamen hastanın durumuna göre uzman tarafından belirlenir. Uygulamadan sonra ve çökmüş akciğerlerden sonra yapılacak olan takip uzmanların poliklinik muayene işlemlerinden ve kısa dönem içinde tekrardan çekilecek röntgen işlemlerinden oluşur. Bu sorun ile karşı karşıya kalma genelde bir ile iki hafta sürer. Bu süreçte her türlü detay uzman tarafından kontrol altına alınmalıdır.
Olası Komplikasyonlar
- Yapılan tedavilerden sonra tekrardan çöken akciğer
- Şoka girme
- Ciddi düzeyde akciğer yaralanmaları
- Enfeksiyon oluşma riski
- İnflamasyon ya da akciğer sıvısı gelişimi
Komplikasyonlarım oluşması durumunda mutlaka hastanın uzman doktorla başvurması gerekir. Bu sayede sağlıklı bir yaşama adım atılacaktır.
Kaynaklar
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pneumothorax/symptoms-causes/syc-20350367
- https://www.medicinenet.com/pneumothorax/article.htm
- https://medlineplus.gov/ency/article/000087.htm
- https://www.emedicinehealth.com/collapsed_lung/page2_em.htm
- https://www.emedicinehealth.com/collapsed_lung_pneumothorax-health/article_em.htm