Akciğer Kist Hidatiği İçin Uygulanan Tedaviler Ve Aşamaları Nelerdir?

Akciğer kist hidatiği, hayvanlardan bulaşan, insanların ağız yoluyla alınan paraziter bir hastalıktır. Parazit yumurtası insan bağırsağında açılarak gelişimini tamamlar ve akciğere yerleşir. Diğer organlara oranla süngerimsi yapısından dolayı akciğerde daha hızlı belirti gösterir. Medikal ve cerrahi tedavi uygulanır.

Akciğer kist hidatik, ekinokoklar tarafından oluşan enfestasyondur. Sestod grubu olan parazit, Hipokrat’dan beri bilinmektedir fakat 1928 yılında kist hidatik olarak tanımlanmıştır. Hastalık, hayvancılık mesleğiyle uğraşan, endemik bölgelerde sık rastlanan bir durumdur. Hastalığın insana bulaşması, kurt, köpek, çakal, dingo gibi hayvanların dışkılarıyla kirlenmiş besinlerin tüketilmesi ve direk temasla olur. Hastalık yaş ve cinsiyet dağılımı ise genç yaştaki erkeklere olduğu görülmüştür.

İçindekiler

Parazit Evrimi
Kist Hidatiğin Akciğere Özel Belirtileri
Akciğer Kist Hidatiği Tedavi Yöntemleri
Kaynaklar

Parazit Evrimi

Son konakçı olan etoburların bağırsak mukozasına yapışık bulunan erişkin parazitlerin milyonlarca yumurtası etrafa saçılmaktadır. Her gün bir şerit halka dışkı ile atılmakta olup, her halkanın 400-1000 adet yumurta içerdiği kabul edilmektedir. Yumurtalar suda 7 gün, buzda 4 gün, toprakta 10 ay canlı kalır. Etken sıcak su ile 60°C’de 10 dakikada, 70°C’de 5 dakikada, 100°C’de 1 dakikada öldürülebilir.

Ara konak olarak keçi, inek, sığır gibi hayvanların, hasta etobur hayvanların dışkısıyla kirlenmiş ot, su vb. yollarla alınması sonucu yumurtalar, bağırsaklarda açılır ve otobur hayvanların iç organlarında kist hidatiğe neden olur. Daha sonra kist içeren organların etoburlar tarafından yenmesi ile parazit tekrar bu hayvanların bağırsağına ulaşarak erişkin hale gelir. İnsanlar da zaman zaman ara konak vazifesi görebilir.

Parazit yumurtası ile kontamine olmuş sebze ve meyveler ağız yolu ile alınırsa yumurtalar bağırsakta açılır ve parazitin yaşam siklusu aynı şekilde devam eder. Aynı zamanda yöreler veya ülkeler arası kontrolsüz hayvan hareketlerinin de enfestasyonu yaymada önemli rolü vardır. Enfestasyonun önüne geçilmemesi kısır döngüye neden olur ve bir çok kişi hastalanır.

Solunum yoluyla alınan yumurtaların doku içi enzimlerle eritildiği için bu yolla bulaşması imkansızdır. Akciğere bulaşan etken solunum yoluyla bulaştığı düşünülmemelidir. Hastalık her şekilde ağız yoluyla bulaşır ve etken akciğere yerleşirse Akciğer Kist Hidatiği denilir.

Kist Hidatiğin Akciğere Özel Belirtileri

Akciğer kist hidatik belirtileri diğer organlara yerleşimine göre farklılık göstermektedir. Parazitin vücuda girdikten sonra yavaş gelişim göstermekte, bu da yılda 1-3 cm çapına ulaşmaktadır. Fakat akciğerin süngerimsi yapısından dolayı diğer organlara oranla daha büyük boyutlara ulaşmakta ve belirtileri daha erken ortaya çıkmaktadır. Belirtileri sıralanacak olursa;

Öksürük ve balgam
Göğüs ağrısı
Halsizlik
Ateş
Çocuklarda gelişim geriliği

Eğer kist hava yollarına veya kalbe yakın yerleştiyse diğer yerleşim yerlerine göre daha erken belirti göstermektedir. Bazı hastalarda kist hava yollarına açılarak öksürük yoluyla ağızdan kusar gibi berrak, yumurta akı kıvamında kistin doğurgan tabakası akciğerlerden atılabilir.

Tanısı, akciğer radyolojik görüntülenmesinde siyah zemin üzerinde beyaz leke görünmesi, hasta öyküsünde öksürükle ağızdan gelen suyun tarifi, toraks CT, kan testleri ile koyulur.

Akciğer Kist Hidatiği Tedavi Yöntemleri

Hastalığın tedavisi, ilaçlarla ve cerrahi yöntemle yapılabilmektedir.

Temel tedavisi parankim koruyucu ameliyatı şeklindedir. Kistin çıkarılması+kapitonaj ameliyatı en çok uygulanan yöntemdir. Bunun yanı sıra, enuklasyon+kapitonaj ve rezeksiyon ameliyatı da uygulanmaktadır.

Tek akciğere yerleşmiş kist, akciğer yan duvarı açılarak oradan alınması ile yapılır. İki akciğere yerleşen kist iki seansta alınabileceği gibi kalbe yakın ise açık kalp ameliyatına benzer kesi yapılarak alınabilir. Ameliyatta akciğer dokusuna hiç dokunulmadan sadece kistin zarıyla beraber kist çıkarılmaktadır. Kist çıkarıldıktan sonra başka hiç bir dokuya temas etmemesine özen gösterilir.

Akciğer kist hidatik tedavisi ikinci olarak ilaçlarla tedavidir. Bu tedavi seçeneği için gerekli koşullar; 2 cm’den küçük kist, sayılamayacak kadar çok kist olması, cerrahi sonrası inokulasyondan şüphelenilen hastalar, ameliyatı kabul etmeyen hastalardır. Kullanılan ilaçlar; Mebendazol veya Albendazol’dur. İlaç 3 hafta kullanılır, 1 hafta ara verilir. Tedavi, kist tanı yöntemlerinde görülmeyene kadar devam edilir.

Tedavi bitiminden sonra kesinlikle akciğer röntgeninde hastalıktaki gibi siyah zeminde beyaz izle karşılaşılmaz. Kontrollerde tekrar izle karşılaşılması durumunda hasta tekrar tedaviye alınır. Akciğer kist hidatik ameliyatı olanlar 3-4 gün içinde sağlıklarına tekrar kavuşurlar ve ameliyatı olanlar %5’inden azı bu hastalığa tekrar yakalanmışlar, tedavisi yine ameliyattır.