Tek Akciğerle Yaşamak için Yapılması Gerekenler

Akciğer dokusunda hasara yol açarak çevre dokulara yayılan kanser gibi hastalıklar ile kazaya bağlı durumlarda bir akciğerin cerrahi operasyonla tamamen yerinden çıkarılmasına Pnömonektomi denir.

İçindekiler

Tek Akciğer ile Yaşamak Mümkün mü?
Tek Akciğer Ventilasyonu Sonrası Rehebilitasyon
Beslenme Önerileri
Kaynaklar

Tek Akciğer ile Yaşamak Mümkün mü?

Rebecca Cavagnari, 2015

Gelişen teknoloji ve sağlık alanında her gün yenisine şahit olduğumuz yenilikler ile gördük ki Pnömonektomi ameliyatlarından sonra hastalar günlük hayatlarına devam etmektedir. Bu durumun en tanınmış örneklerinden biri şu an 81 yaşında olan Katolik dünyasının ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı olan Papa Franciscus’dur. 20’li yaşlarında akciğer enfeksiyonu geçiren Jorge Mario Bergoglio yeterli antibiyotik tedaviyi alamaz ve ciğerinde kistler gelişir. Hastalığın kötüye gittiğini fark eden bir rahibe şimdiki adı Franciscus olan Jorge Mario Bergoglio’yu hastaneye götürür ve yapılan muayenenin ardından bir akciğerin alınmasına karar verilir. Jorge Mario Bergoglio 21 yaşındayken bir akciğerini kaybeder. Fakat bu hiçbir şeyin sonu değildir, Jorge Mario Bergoglio 77 yaşında katolik dünyasının ruhani lideri Papa Franciscus oldu. Şu an hala görevine devam ediyor.

Yine tanınmış bir maraton koşucusu olan Rebecca Cavagnari akciğer kanseri nedeniyle 2012 yılında pnömonektomi ile bir akciğerini kaybetti.

Peki, Cavagnari pes etti mi? Hayır, 2015’te New York Maratonuna katılarak tüm akciğer kanseri hastaları için koşmaya devam ettiğini söyledi.

Operasyondan sonra yaşadıklarını şöyle aktaran Cavagnari;

”Sol akciğerim alındıktan sonra, denediğim halde pistin etrafında zorlukla yürüyebiliyordum. Tekrar koşmak istedim. Sonuçta ben bir koşucuydum. Ancak sadece bir akciğere sahip olduğum ve kemoterapi gördüğüm için başaramıyacağımı düşündüm. Yine de pes edemezdim.

Zaman içinde doktorlarım taramalarımda sağ akciğerimin genişlediğini ve sol akciğerimin bulunduğu alanı kaplamaya başladığını söylediler. Bu yüzden denemeye devam ettim ve sağlığım iyileştikçe dayanıklılığım da arttı. Önce koşu kulübümün yanında yürümeye başladım ve sonunda yeniden maratona katılacak kadar güçlüyüm.” dedi.

Tek Akciğer Ventilasyonu Sonrası Rehebilitasyon

Pnömonektomiden sonra iyileşme normal olarak yavaş bir süreç gibi görünebilir. Sonuç olarak akciğerler tüm vücudun solunum fonksiyonunu yerine getirmektedir. Operasyondan sonraki ilk 8 hafta kritik olan süreçtir. İlk haftalarda derin bir nefes almak bile oldukça zor olabilir. 6 ay süresince zaman zaman nefes darlığı yaşanabilir. Nefes almakta zorlanma; kaygı, endişe, korku gibi duygusal tepkilere neden olabilir. Fakat duygusal tepkiler daha derin nefes alma ihtiyacı doğuracağından nefes almak yeniden güçleşir. Bu yüzden operasyon sonrası mümkün olduğunca rahatlamaya çalışmak en iyisidir. Vücudunuzun yeni değişime uyum sağlamak için ihtiyacı olan standart süre 6 ay ile 1 yıl arasındadır. Bu süreç içerinde akciğerde ödem gelişme ihtimali yüksektir. Ödem belirtileri arasında yüksek ateş, kalp hızında değişiklik, pulmoner arter basıncında yükselme ve solunum yetmezliği sayılabilir. Bu yüzden hasta takibi çok önemlidir. Hastaneden taburcu edildikten sonra bu belirtilerden biri gelişirse doktorunuzla iletişime geçerek en yakın sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekmektedir.

Bir akciğer ile yaşayan insanların öğrenmesi gereken en önemli şey, normal faaliyetlerine devam edebilecekleridir. Rehabilitasyon süresi boyunca doktorla işbirliği içinde olmak, diyet programına uymak, mümkün olduğu kadar sakin kalmak önemlidir. Akciğer hacmini ve akciğerdeki hücreleri artırmaya yardımcı olan solunum egzersizleri mümkün olduğu kadar sık ve düzenli uygulanmalıdır. Kendini kapatmak, tek akciğerle yaşayamayacağını düşünmek bir anlamda bu süreci kendini gerçekleştiren kehanete dönüştürmektedir. Çünkü akciğerlerin gelişmesi için açık havaya çıkılmalı, nefes egzersizleri ile solunum yolu kontrol altına alınmalıdır. Olumlu bir tutum sürdürerek, diyetinize dikkat ederek, günlük etkinliklerinizde yeniden ayarlamalar yaparak uzun bir süre boyunca tek akciğerle yaşamanız mümkün.

Beslenme Önerileri

Tek akciğer ventilasyonu sonrasında beslenme şeklinizde bazı değişiklikler olması normaldir. Doktorunuz size uygun beslenme düzeni için bir diyet listesi verecektir. Bunun dışında akciğerlerde sağlıklı hücre gelişimini arttırmak, akciğerlerin temizlenmesine yardım etmek için dikkat edilmesi gereken beslenme önerileri şöyledir:

Başlarda yemek yerken nefes almak zor gelebilir. Bu yüzden çiğnemesi ve yutması kolay olan meyve suları ve çorbalar gibi besleyici özellikleri yüksek ve yumuşak gıdalar seçilmelidir.
Büyük lokmalarla yemek yemeye çalışmak nefes almayı zorlaştırabilir. Mümkün olduğunca küçük lokmalar çiğneyin. Atıştırmalıklarınızı az ve sık aralıklarla yemeyi deneyin.
Mümkün mertebe C ve E vitamini içeren gıdalar tüketin. C vitamini hücrelere oksijen taşınmasında etkin rol aynerken E vitamini hücre yenilenmesinde etkin rol oynamaktadır.
Antioksidan içeren meyve ve sebzelere ağırlık verin. Antioksidanlar vücudunuzu enfeksiyonlara karşı korurlar.
FDA akciğer sağlığı için günde en az 4-5 porsiyon taze meyve ve sebze yemeyi öneriyor.
Protein için yağsız et seçin. Et, tavuk, balık gibi gıdaları kızartmak yerine fırında ya da ızgarada pişirin.
Doymuş yağlar, trans yağlar ve kolesterolü yüksek gıdalar için ürün etiketlerine bakmayı alışkanlık edinin. Yediğiniz yağlar zeytin, balık, fındık ve bitkilerde olan doymamış yağlardan gelmelidir.
Şeker, un, tuz tüketimini azaltın. Tuz vücuttaki fazla suyu tutarak ödeme neden olabilir.
Yeterli miktarda sıvı tükettiğinizden emin olun. Akciğerlerin temizlenmesi için günde en az 6 bardak su içilmesi gerekmektedir.