Akciğer Fonksiyon Testleri ve Sonuçları
Akciğer fonksiyon testleri, insanların ciğerlerinin büyüklüğünü, ne kadar havayı soluyabildiğiniz ve havayı ne kadar hızlı bir şekilde teneffüs edebildiğinizi ölçen testler olmaktadır.
İçindekiler
Akciğer Fonksiyon Testi
Akciğer fonksiyon testlerinin yapılmasında ki amaç, ne kadar havayı ciğerlerinize aldığınızı ölçmek amacıyla yapılacak bir test olmaktadır. Bunun dışında ciğerlerinize ne kadar havayı aldığınız ve bu havayı ne kadar hızlı yaptığınızı, akciğerlerin kanınıza ne kadar oksijen verdiğini ve solunum kaslarınızın gücünün ne kadar güçlü olduğunu test etmek amacıyla yapılmaktadır.
Kişilerde var olacak olan nefes darlığı gibi sebeplerin kullanılması amacıyla kişilere akciğer fonksiyon testleri uygulanmaktadır. Bu testler, astım, akciğer dokusunun skarlanması, sarkoidoz, KOAH gibi durumları da kontrol etmek amacıyla yapılmaktadır. Astım ilaçları gibi kişilerde nefes darlığının tedavisinde kullanılan ilaçların ne kadar iyi çalışıp çalışmadığını gözlemlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu sayede hastanın iyileşip iyileşmediğini ya da kötüye gidip gitmediğini kontrol etmek amacıyla kullanılacaktır. Bu testler hastanelerde SGK kapsamında yapılacağı gibi aynı zamanda ücretli olarak da yapılmaktadır.
Solunum Testleri
Göğüs uzmanı olan bir doktora nefes alma şikayetleri ile gittiğiniz zaman sizlerin ciğerlerinizin nasıl çalışıp çalışmadığını kontrol etmek amacıyla bu testleri isteyecektir. Akciğerlerinizi etkilemekte olan bir durumunuz varsa bu testler sayesinde ortaya çıkacaktır. Astım, alerjiler, kronik bronşit, solunum yolu enfeksiyonları, akciğer fibrozu, bronşektazi, KOAH, Pulmoner tümör, akciğer kanseri, göğüs duvarında bulunan kasların zayıflığı, gibi hastalıklar akciğer fonksiyon testlerinde ortaya çıkacaktır.
Bu testleri yaptırmadan önce astım ya da kronik bronşit gibi solunum yolları açan ilaçları kullanıyorsanız test yaptırmadan önce bu ilaçları kullanmamalısınız. Ağrı kesici ilaçlarda test sonucunu etkileyebilecek olması nedeniyle aldığınız bütün ilaçları doktorunuza söylemelisiniz. Test yaptırmadan önce aç karnına olmanız gerekmektedir. Ve testten en az 2 saat öncesinde sigara içmemelisiniz.
Spirometri
Spirometre hastanın nefes alması durumunda dışarıya çıkacak olan havanın ne kadar olduğunu ölçmeye yaramakta olan bir test olmaktadır. Bir makine yardımıyla yapılmakta ve ağzınıza bir ağızlık takılmaktadır. Burnunuza havayı burun yoluyla dışarıya atmamanız için bir klips takılacaktır. Test yapılırken bir kaç defa hızlı bir şekilde nefes alıp vermenizi isteyecektir. Sonuçları doktor tarafından yorumlanabilmesi için bu testi en az 3 defa tekrar etmelisiniz. Eğer ki solunum testi değerlerinde ciddi bir sorun olması durumunda bu testin birkaç ayda bir tekrar edilmesi istenecektir.
Yaş Aralığı | Sonuçlar |
5 – 18 Yaş Aralığı | % 85 |
Yetişkinlerde | & 70 |
Pletismografi
Bu test akciğer hacmi olarak bilinmekte olan ciğerlerinizde bulunan gaz hacmini ölçmeye yarayacak olan bir test olmaktadır. Bir ağızlık yardımıyla yapılmaktadır. Kalbinizde ki basıncı ölçebilmek amacıyla akciğer hacminin bilinmesi çok önemli olmaktadır. Test yapılmadan önce kişilerin alkol tüketmemeleri gerekmektedir. En az 2 saat önce yemek yemeli ve 2 saat boyunca sigara içmemesi gerekmektedir. Test sonrasında bir takım hafif riskler olabilir. Baş dönmesi, nefes darlığı gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Hastanelerde pulmoner fonksiyon bölümünde ve kliniklerde bu test özel solunum cihazı yardımıyla yapılmaktadır. Telefon kulübesini andıran küçük ve hava geçirmeyen bir oda içerisinde olunur. Kişinin burun deliklerinden nefes almaması için klips yerleştirilmektedir. Her nefes alıp nefes verdiğiniz zaman odanın içerisinde ki basınç miktarında değişiklik olacaktır.
Difüzyon
Akciğerlerinizin havayı nasıl işlemekte olduğunu incelemek amacıyla kullanılmakta olan bir testtir. Diğer testlerle birlikte solunum sisteminin ne kadar verimli olarak çalışmakta olduğunu kontrol etmek amacıyla hastaya yapılmaktadır. Ciğerlerinizin oksijen ya da karbondioksit kanınıza ne kadar iyi geçip geçmediği konusunda test etmek amacıyla yapılmaktadır. Kişi burnundan ya da ağzından nefes alması durumunda alveollerden nefes aldığınız zaman havada bulunan oksijen kanınıza damar aracılığıyla girecektir. Hastanın ağzına bir ağızlık yerleştirilecektir. Burnunuza bir klips takılır. Makineden sizlere bir gaz verilecektir. Bu gazı 10 saniye boyunca tutmanız istenir. Ardından havayı çok hızlı bir şekilde vermeniz istenir. Eğer k testin sonuçlarının anormal bir şekilde çıkması sonucunda anfizem, akciğer dokusu kaybı, ciddi yara izi, hava yolunu tıkamakta olan bir yabancı cisim, arterlerde yükselen kan basıncı gibi sorunlar anormal sonuçların olmasına neden verecektir.
Pozitron Emisyon Tomografisi PET
Hastalarda kan akışını, oksijen kullanımının miktarını, glikoz metabolizmasını ve daha fazlasını ölçmeye yaramakta olan bir test olmaktadır. Tarama esnasında özel bir boya kullanılarak bunu damar yolu ile enjekte edilmesi sonucunda organlara ve de dokulara ulaşması sonucunda daha net sonuçlar alınmasını sağlamaktadır. Bu testin yapılmasında ki amaç ise kanser, kalp sorunları ya da beyin rahatsızlıkları gibi sorunları teşhis edebilmek amacıyla yapılan bir test olmaktadır. Bu PET için 8 saat boyunca aç kalmalısınız. Herhangi bir şey yememeli içmemeli ve sigara kullanmamanız gerekmektedir. Tarama ortalama olarak 1 saat boyunca sürmektedir. Bir masaya sizi yatırırlar ve bu masa kayması sonucunda makine içerisinde taramanız başlayacaktır. Görüntüler tamamlanması sonucunda makineden çıkacaksınız. Bu test yapımından sonra evde bol bol sıvı tüketmeniz gerekmektedir.
Kan Testleri
Arteriyel Kan Gazı
Hastanın kanında bulunan oksijen ve de karbondioksit seviyelerini ölçmek amacıyla yapılmakta olan bir test olmaktadır. Ayrıca bu teste kan gazı analizi de denmektedir. Bu testi yapmak için kişinin arter damarından alınmaktadır. Kanın sonuçlarını görebilmek için kişilerin kanı laboratuvara gönderilmektedir. Vücut içerisinde asit bazın ve solunumun ne kadar dengeli olup olmadığını anlamak için atardamarlardan alınacak olan kan sonucunda şu değerlere bakılmaktadır:
Parametre | Normal Değer Aralığı |
pH | 7.35 – 7.45 |
PaCO2 | 35 – 45 mmHg |
PaO2 | 80 – 100 mmHg |
SaO2 | % 95-97 |
HCO3-) | 22 – 26 mmol/L |
BE | ±2 mmol/L |
Kaynaklar
- https://medlineplus.gov/ency/article/003853.htm
- http://lungfoundation.com.au/wp-content/uploads/2015/01/Lung-Function-Tests_FS_May-2017-FINAL.pdf
- http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/pulmonary/pulmonary-function-testing/
- https://www.nationalasthma.org.au/living-with-asthma/resources/patients-carers/brochures/asthma-lung-function-tests
- https://www.metrohealth.org/pulmonary-function-test-pft