Bebeklerde Akciğere Yabancı Cisim Kaçması Belirti ve Tedavisi

Bebeklerde beslenirken soluk borusuna süt, mama, yemek gibi cisimler kaçabilir. Tamamına yabancı cisim tıkanması adı verilmektedir. Öksürük, morarma belirtileri görülür.

Bebek, yetişkin, yaşlı her gruptan birey, yutkunma sırasında yemek borusu açılır, soluk borusu kapanır. Yutkunma işleminin yapılacağı esnada gülmek, konuşmak, nefes almaya çalışmak gibi nedenlerden dolayı yabancı cisim soluk borusuna, oradan akciğerlere kaçabilmektedir. Öksürükle atılamayan yabancı cisimler akciğere ulaştığında ‘Aspirasyon Pnömonisi’ne sebep olacaktır. Akciğere kaçan cisim büyük ise (boncuk, leblebi, fındık vb.) trakea ve bronşları tıkayarak solunumu durdurabilir.

İçindekiler

Akciğere Yabancı Cisim Kaçması Belirtileri ve Yapılması Gerekenler
- Yiyecek Kaçması Nasıl Anlaşılır?
Yemek Kaçmasında Tıkanma Çeşitleri ve Belirtileri
Akciğerlere Yemek Kaçması Tedavisi
Bebeklerde Akciğere Yabancı Cisim Kaçmasının Önlenmesi
Bebeklerde Helming Manevrası
Kaynaklar

Akciğere Yabancı Cisim Kaçması Belirtileri ve Yapılması Gerekenler

Bebeklerde akciğere süt kaçması olduysa, bebek öksürmeye başlar. Öksürük ile süt atılamaz ise bebekte morarma görülebilir. Bu esnada bebek göğüsten ya da biberondan ayrılmalı, yüzü yere bakacak şekilde el ile desteklenir ve sırtına hafif şekilde aşağıdan yukarıya vurulur. Bu işlem bebeğin solunum refleksini uyaracak aynı zamanda yabancı cismin çıkmasına yardımcı olacaktır. Hızlı ve sert bir şekilde vurulmamalıdır.

Yetişkinlerde ve yaşlı bireylerde solunum yoluna yabancı cisim kaçması durumunda, sırtına sıvazlar biçimde 5-6 kez vurulur. Cisim çıkmadı ise Helming Manevrası uygulanması gerekebilir. Ayağa kalkabiliyorsa ayağa kaldırılarak kişinin arkasına geçilir, kollarının altından sarılıp, sağ el yumruk şeklindeyken sol el ile kavranır ve mide üzerine yerleştirilir. 5-6 kez bastırarak bası yapılır. Helming manevrası, karna yapılan basının akciğerlerdeki kalan havayı sıkıştırarak yabancı cisimle beraber atılmasını sağlayacaktır.

Yiyecek Kaçması Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde öksürme, morarma belirtileri görülürken yetişkin kişilerde tam tıkanma olduysa kişi öksüremez ve elini boğazına götürür morarmaya başlar. Yiyecek yerken görülen bu belirti kişilerde ilk anda boğulma olduğunu düşündürmelidir.

Yemek Kaçmasında Tıkanma Çeşitleri ve Belirtileri

1) Kısmi Tıkanma

Öksürür
Nefes alabilir
Konuşabilir

Bu durumda hastaya dokunulmaz, arkasına geçilerek sırta sıvazlama hareketi ile 5-6 kez vurulur. Belirgin yabancı cisim ya da takma diş varsa çıkartılır. Eğer hasta yabancı cismi çıkartamadı ise ve durumu kötüye gidiyorsa Helming manevrası uygulanır.

2) Tam Tıkanma

Nefes alamaz
Elleri boynuna gider
Konuşamaz
Acı çeker
Morarır

Bu tıkanma belirtilerinde hastaya direk Helming Manevrası yapılması gerekmektedir.

Akciğerlere Yemek Kaçması Tedavisi

Akciğerlere, bronşlara kaçan besin için evde yapılan müdahaleler işe yaramamış ise 112 aranarak acil yardım çağrısı yapılmalıdır. Hastane ortamında incelenen hasta için cismin yerini saptamak ve çıkartmak için Bronkoskopi adı verilen tedavi ve inceleme yöntemi kullanılarak cisim bulunduğu yerden çıkartılır. Bronkoskopi yöntemi iki çeşittir. Rijit Bronkoskopi ile hasta tamamen uyutularak cisim olduğu yerden çıkartılır.

Akciğere kaçan cisim sonrasında akciğer enfeksiyonu, pnömoni görülmesi yüksek olasılıktır. Akciğerler kendisine gelen besin yabancı olduğu için tehdit unsuru olarak görecek ve öksürük refleksi devreye girecektir. Fakat çıkartamadığı durumlar, özellikle kıl, kedi kılı, köpek kılı gibi daha yapışkan ve batıcı sertlikte ise cismin çıkması hayli zor olacak, akciğer enfeksiyonu oluşacaktır.

Aspirasyon pnömonisinde (AP), yabancı cisim varlığı halen devam ediyor mu diye bakılır, çıkmamış ise çıkartılır v uygun antibiyotik tedavisine başlanır. AP sonrasında hastada öksürük, ateş, balgam beklenen normal bulgulardandır. Balgamda kan görülmesi, ya da akciğerden gelen aktif kanama şikayetlerinde doktora başvurmakta fayda vardır.

Bebeklerde Akciğere Yabancı Cisim Kaçmasının Önlenmesi

Bebek yemek yerken, mama ve süt içerken güldürülmemeli, nefes alma refleksini uyarıcı hareketlerden kaçınılmalıdır. Bebeğin emme işlemini aktif yaparken ayak altına dokunmak, karnını gıdıklamak, ani hareket yapmak yemeğin soluk borusuna kaçmasına neden olabilir.

Emekleme ve yürüme dönemine gelmiş, oral dönemi yaşayan bebekler her şeyi merak eder ve ağızlarına götürürler. Çiğnemeden çok dil ve damağını kullanan bebekler ağızlarına götürdükleri cisimleri öğütülmeden yutmak zorunda kalırlar. Ek gıdaya yeni geçmiş, püre şeklinde beslenen bebekler oral dönemde yabancı cisim kaçma olayını çok sık yaşamaktadırlar. Emekleme ve yürüme dönemlerinden annelerin bebeklerine karşı daha dikkatli olması, ortalıkta yutabileceği cisimler, besinler bırakmamaya özen gösterilmelidir.

Bebeklerde Helming Manevrası

Yemek kaçması durumunda bebek olduğu yerde hemen el üzerine ters çevrilir ve sırtına sıvazlar gibi 5-6 kere vurulur. Cismin çıkıp çıkmadığı, ağız için de kontrol edilir. Eğer cisim çıkmadıysa çocuk için de uygun olan Helming Manevrası yapılır. Bebeğin ya da çocuğun arkasında diz çökerek, sağ el yumruk sol el ile sarılmış vaziyette mide üzerine yerleştirilerek 5-6 kere hafif basınç uygulanır. Bebeklerde ve çocuklarda yetişkinlere göre kemik yapısı daha zayıf olduğu için kaburgalar zedelenebilir.