Akciğer Kanserinde Aşı Tedavisi ve Türkiye’de Uygulandığı Yerler

Akciğer kanseri aşısı, bağışıklık sistemine kanser hücrelerini tanıtarak vücudun doğal immün sistemi ile kanseri yenmesini temel alan en yeni tedavi yöntemlerinden biridir.

İçindekiler

Akciğer Kanseri Aşısı
Nasıl Uygulanır
Kimlere Uygulanır
Nerede Yapılıyor
Yan Etkileri
Fiyatları
Kaynaklar

Akciğer Kanseri Aşısı

Akciğer kanseri küçük hücre yapısına sahip ve çok hızlı ilerleyen bir kanser türüdür. Hücrelerin genetik yapısını baskılayarak bozulma ve değişmelere neden olur. Çok hızlı büyüyen hücreler bağışıklık sistemini uyararak EGF adı verilen bir proteini harekete geçirir. EGF’nin artması ile birlikte hücrelerdeki büyüme ve bölünme hızı da artar.

Akciğer kanseri aşısı bu proteini baskılayarak hücre bölünmesini kısıtlar ve EGF’nin hücredeki uygun reseptörüne (EGFR) bağlanmasını önleyerek kanserin ilerlemesini durdurur. Böylece aşı, akciğer üzerindeki NeuGcGM içeren kanser hücrelerini tanıyıp yok eden antikorların üretilmesini sağlar. İlk olarak Küba Biyoteknoloji merkezi tarafından ilerlemiş 3. ve 4. evre kanser hastaları üzerinde denenmiş ve umut verici sonuçlar elde edilmiştir. Viyana’da 2012 yılında onkologlara yönelik olarak düzenlenen ESMO kongresinde aşının akademik ve deneysel çalışmaları anlatılmış, kongreye katılım rekor düzeyde olmuştur.

Kongrede aktarılan bilgilerde 176 kanser hastası ile yapılan ilk deneylerde ilacı kullanan hastaların yaşam süresi 8,5 ay uzarken 5 doz ve üstünde aşı yapılan hastaların yaşam sürelerinin 11 ay uzadığı açıklanmıştır.

Nasıl Uygulanır

Türkiye’de ameliyat olamayacak kadar ilerlemiş lokal ileri evre 3B ve metastaz yapmış evre 4 KHDAK hastalarda kemoterapi ve radyoterapinin ardından 2 haftada bir 5 doz intradermal uygulama olarak daha sonra 4 haftada bir doz olacak şekilde idamede tedavisi olarak uygulanmaktadır. Aşı, her bir hasta için hastanın kendisinden alınan kanserli hücre örneğinin laboratuvar ortamında yeniden hazırlanması ile oluşturulur. Kişinin kendi bağışıklık sistemine uygun olarak hazırlanan aşı bir immün ajan gibi çalışarak kanserli hücrelerin vücuda tanıtılmasını sağlar.

Yan etkileri kemoterapi ya da radyoterapi gibi tedavi yöntemleri ile kıyaslandığında yok denecek kadar azdır. Her aşı sonrası gibi aşılı alanda hafif kızarıklık, şişkinlik, enjeksiyon alanında yanma, terleme görülebilir. Daha az rastlanan yan etkileri ise, yüksek ateş, kusma, aşırı terleme ve halsizliktir. Tedavi, hastanın genel sağlığında gerilemenin arttığı durumlarda doktor tarafından kesilebildiği gibi hastananın kendi isteği tedaviyi reddetmesi ile de bitirilebilmektedir.

Kimlere Uygulanır

Türkiye’deki uygulamalarla ilgili bilgi veren Prof. Dr. Rüçhan Uslu kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri uygunlandıktan sonra hastalığında bir gerileme görülmeyen, ileri evre kanser hastalarında uygulamanın yapıldığını belirtti.

Nerede Yapılıyor

2012’den bu yana ilacın deneysel çalışmaları Çin, İngiltere, Amerika, Kanada, Peru ve Türkiye’de Küba Moleküler İmmünoloji Merkezi ile işbirliği halinde geliştirilmeye devam etmektedir. İlaç 2013 yılında Küba ve Arjantin’de resmen onaylanarak kullanıma sokulmuştur. Türkiye’de Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesinde geçtiğimiz yıllar içinde aşı tedavisi ile ilgili çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Prof. Dr. Rüçhan Uslu’nun öncülük ettiği çalışmalar 23 Ocak 2014 tarihinden bu yana devam etmektedir.

2015’de Amerika’da Roswell Park Kanser Enstitüsü FDA onayı almak için Küba Moleküler Immunoloji Merkezi ile anlaştığını duyurmuş, Eylül 2017 yılı içinde Enstitü aşı tedavisi için FDA onayını almıştır. Tedavi Amerika’da FDA onayının ardından sigorta kapsamına alınmıştır.

İzmir’de yapılan toplantılarda Prof. Dr. Rüçhan Uslu, Prof. Dr. Canfeza Sezgin, Doç. Dr. Burçak Karaca gibi isimler aşı tedavisi ilgili yeni bilgileri paylaşmaktadır. Türkiye’de yapılan bu toplantılara Küba Moleküler İmmünoloji Merkezi üyelerinden Dr. Tania Crombet Ramos’da konuşmacı olarak katılmıştır. Rüçhan Uslu önderliğinde devam eden aşı tedavisi çalışmaları Türkiye’de devam etmektedir.

Yan Etkileri

Terleme, baş dönmesi, halsizlik, aşı bölgesinde kızarıklık ve yanma hissi sayılan yan etkiler arasındadır. Bazı hastalarda yüksek ateşe bağlı olarak aşırı terleme görüldüğü tespit edilmiştir. Aşırı terleme gibi yan etkiler ortaya çıktığında terlemenin ne zaman ortaya çıktığı, ne kadar süre boyunca terlemenin devam ettiği, terleme ile birlikte vücudun değişik yerlerinde ortaya çıkan cilt lekeleri, genel halsizlik ve fiziksel zayıflık gibi farklı yan etkilerin ortaya çıkıp çıkmadığı gözlemlenerek onkolog hekime bildirilmelidir. Hala üzerinde çalışmalar devam eden aşının etkileri ile ilgili her türlü bilginin kaydedilmesi ve doktora bildirilmesi gerekmektedir.

Fiyatları

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Rüçhan Uslu önderliğinde Türkiye’de yapılan aşı tedavisi çalışmaları şu an için sağlık güvencesi kapsamına girmemektedir. Bu yüzden tedavi masrafları hasta tarafından karşılanmakta olup fiyatı yaklaşık olarak 3000 ABD dolarına tekabül etmektedir. Aşı onkolog hekim tarafından reçete edilir. Amerika gibi ülkelerde yeni yeni sigorta kapsamına alınmaya başlayan ilaç önümüzdeki günlerde Türkiye’de de sigorta kapsamına alınabilir. Fakat şu an ki süreçte konuyla ilgili Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmış bir açıklama bulunmamaktadır.