Pulmonoloji: Göğüs Hastalıkları

Ameliyat Sonrası Solunum Sıkıntısı Nedeni ve Giderilmesi

Ameliyat için genel anestezi verilen hastalarda, anestezi ilaçlarının etkilerinden dolayı uyandırıldıktan sonra bir miktar solunum sıkıntısı yaşanabilir. Ameliyat sonrası (Post-op) bakım veren hemşire ve doktorlar solunum sıkıntısını gidermek için hastaya uygun bakımı planlar.

Her ameliyat öncesinde hastaya, ameliyat sonrasında oluşabilecek komplikasyonlar ile bilgilendirilmiş ”Aydınlatılmış Onam Formu” imzalatılır ve bir kopyası hastaya verilir. Okuma-yazması olmayan hastalara bu form doktor tarafından açıklayıcı bir şekilde okunarak risklerden bahsedilir. Operasyon ve operasyon sonrası riskleri kabul eden hastalar aydınlatılmış onam formunu imzalayarak ameliyata onay vermiş olurlar. Guatr, tiroid, burun,, baypas, anjiyo gibi operasyonlar öncesinde dikkatli okunarak imzalanmalıdır. 

Aydınlatılmış Onam Formu Örneği

Ameliyat Sonrası Nefes Darlığı

Genel anestezi altında yapılan tüm ameliyatlarda (özellikle baypas, anjiyo, guatr, tiroid, burun vb.) yaygın olarak görülen sorunlardan biri akciğer kaynaklı solunum sıkıntısı, nefes darlığıdır. Hastalar ameliyat sonrası uyandırma odasında doktor ve anestezi teknisyeni tarafından uyandırılır ve akciğer bulguları değerlendirildikten sonra durumuna göre kliniğe ya da yoğun bakım ünitesine sevki yapılır. 

Anestezi ilaçları, vücuttaki tüm kasları gevşeterek (akciğer kasları dahil), hastanın ameliyat sırasında acı duymaması için verilen bileşenlerden oluşur. Akciğer kaslarının gevşetilmesi, ameliyat esnasında solunumun akciğer ve hasta tarafından yapılamayacağı anlamına gelir. Bu nedenle hasta, yapay akciğer makinesine (ventilatör) entübasyon işlemi (akciğer solunum borusu içine plastik, oksijen borusu takma) yapılarak bağlanır ve yaşam bulgularının izlenebilmesi için monitörize edilir. Mönitörde hastanın kalp atım sayısı, ritmi, kalp dalgaları, kanındaki oksijen miktarı, tansiyonu ve akciğer solunum sayısı ayrıntılı olarak anestezi doktoru ve teknisyeni tarafından izlenir ve kaydedilir. 

Genel anestezi alan ve operasyon geçiren bireylerde, akciğer solunum kaslarının gevşetilmesi nedeniyle operasyon sonrasında kaslar kendini toplayana kadar ve ilacın vücuttan atılmasına kadar bir miktar normal olarak solunum sıkıntısı yaşayabilir. 

En Sık Görülen Nefes Darlığı Ameliyatı Çözümü

 Kalp-damar ameliyatı (Baypas), burun, guatr, tiroid, yemek borusu ameliyatları, anjiyo tetkikinden sonra en sık karşılaşılan nefes darlığı sorunudur. 

Baypas ve anjiyodan sonra bakım veren kişiler sorunla ilgili gereken bulguları toplar ve hastaya ihtiyacına göre, oksijen uygulaması, pozisyon verme ve gerekirse tekrar ventilatöre bağlama işlemi uygulanabilir. Görülebilecek normal karşılanan, beklenen bir sorundur. Baypas gibi dikkat gerektiren ve uzun süren ameliyatlarda hastanın anestezi altından çıkıp hareket etmesi operasyon sırasında sorun yaratabilir. Bu nedenle normal üzerinde anestezi verilir ve hastanın devamlı olarak uyuması sağlanır. 

Burun operasyonu sonrasında, normal olarak burun içinde olan tampon nedeniyle nefes almak güç olacaktır ve kişi nefes darlığı yaşayabilecektir. İleri derecede nefes darlığı yaşan kişilerde oksijen uygulama, pozisyon verme gibi girişimler uygulanır. Burun eti alınması, kemik düzeltilmesi, kırık vb. ameliyatlarda, incelik isteyen operasyondur. Bazen hastalarda görülen ilaç bağımlılığı nedeniyle normal dozdan fazla anestezi verilebilir. 

Guatr ve tiroid ameliyatı sonrasında, boğaza uygulanan girişim olması nedeniyle ağrı ve acı olduğundan, normal olarak nefes darlığı sıkıntısı görülebilecek, gerekli girişimler hastaya vakit kaybetmeden uygulanacaktır.  Guatr ve tiroid ameliyatları, soluk borusu etrafında ve riskli bölgede oldukları için hastanın en ufak hareket bile etmemesi gerekir. Hastanın kendiliğinden normal olarak uyanmaması için anestezi dozu normal dozdan fazlası uygulanabilir. Guatr ve tiroid operasyonu sonrasında hasta yarı oturur pozisyonunda olmalı ve olası sorunlarla ilgili hemşire açıklama yapmalıdır. 

Anjiyo gibi tetkik ve kısmi tedavi yönteminde, hasta tam olarak bayılmaz. Fakat hastanın durumuna göre genel anestezi uygulanmış kişiler, anjiyo sonrasında bir süre kıpırdamadan sırt üstü de yattıkları için nefes darlığı yaşayabilir. Hastanın anjiyo sonrası sırt üstü yatması, bacakta girişim yapılan büyük damarda kanama olmasını önleyecektir. Nefes darlığı yaşadığı zaman doktor ile görüşmeden pozisyonu değiştirmek riskli olacaktır.  Durumla ilgili mutlaka doktor ile iletişime geçmeli, gerekli girişim uygulanmalıdır. Anjiyo için genelde bacak damarına girilecek yerde lokal uyuşukluk sağlanır. Lokal ile yapılan işlemde nefes daralması çoğu zaman görülmez. Hastanın fazla heyecanlanması, işlem sırasında rahat olamaması nedeniyle uyutulur. 

Post-op dönemde yaşanan entübasyon kaynaklı boğaz ağrısı, özellikle guatr, tiroid ve burun ameliyatlarında kendini daha çok hissettirecektir. Hastanın kafa bölgesinde yapılan girişim ve entübasyon işlemi ile yemek borusu tıkanıklık hissi, soluk borusu tıkanıklık hissi gibi nedenlerle hasta paniğe kapılıp nefes darlığı da çekebilir. Bu durumda hastanın rahatlatılması, doktor reçetesi ile gerekli ağrı kesicilerin yapılması gerekir. Ağrı-acı hastalar için önemli bir bulgudur ve sağlık kalitesi için iyileştirilmesi gereken bir bulgudur.

 

Kaynaklar



Kullanıcı Yorumları ve Oyları

1 yıldız2 yıldız3 yıldız4 yıldız5 yıldız (Sizin oyunuz ilk olsun)
Loading...