Alerjik Astım Belirtileri Nasıl Ortaya Çıkar ve Evreleri Nasıl Gelişir?
Alerjik sorunlar astımı tetikleyen özelliklere sahiptir. Bundan dolayı olarak birçok belirti ile kendini belli eder ve sorunların yaşanmasına neden olur. Bu sorunlar ortaya çıktığı zaman kısa sürede uzman hekime başvurmak gerekmektedir.
Alerjik Astım ve Belirtileri
Alerji insanların bağışıklık sistemiyle ilgilidir. Bağışıklık sisteminin işi kişiyi bakteri ve virüs tarzında mikroplardan korumaktır. Bir kişide alerji varsa, bağışıklık sistemi vücudun karşılaştığı kedi tüyü veya toz akarları gibi zararsız bir maddeye karşı savunmaya geçecektir. Herhangi bir alerji tetiğine rastladığı zaman, vücut IgE antikorları olan molekülleri üretmeye başlar. Bunlar şişme, burun akıntısı ve hapşırıklığa neden olabilecek bir dizi reaksiyonu tetikler. Alerjik astım sorunu olan kişilerde hava yollarında bulunan kaslar sıkışmaya başlar. Hava yolları iltihaplanır ve mukus ile sızar. Alerjiler ve astım, öksürük ve hava yolu tıkanıklığı tarzında alerjik astım solunum semptomlarına neden olabilir. Bunun yanı sıra alerjik astım belirtileri;
- Sulu ve kaşıntılı göz
- Hapşırma
- Burun akıntısı
- Cırtlak boğaz
- Kızarıklıklar
- Kurdeşenler
- Göğüs bölgesinde sıkışma
- Hırıltılı
- Nefes
- Gece ya da sabah öksürme
Alerjiye bağlı astım
Alerji sorunu astımı kötüleştirebilir ya da tetikleyebilir. Bazı koşullar astım ile çok yakından ilişkilidir. Alerjileri tetikleyen maddelerin çoğunluğu aynı zamanda astımı olan kişilerde de etki yaratabilir. Polen, toz akarları ve hayvan tüyleri yaygın alerjenlere örnek olarak verilebilir. Alerjisi olan kişiler alerjen maddeler ile temasa girdiği zaman bağışıklık sistemi alerjen maddelere bakteri ya da virüsün yaptığı şekilde saldırır. Bu genelde sulanan gözlere, burun akıntısına ve öksürüğe neden olacaktır. Ayriyeten astım semptomlarında alevlenmeye de neden olabilir. Bundan dolayı astım hastası olan kişilerde polen sayısını yakından izlenmeli, kuru ve rüzgârlı günlerde dışarıda harcanan süreyi sınırlanmalı ve astım tepkisine neden olabilecek diğer alerjenlerden haberdar etmeleri faydalı olur. Aile öyküsü kişilerin alerji veya astım geliştirme şansını etkilemektedir. Bir ya da iki ebeveyn alerjisi mevcutsa çocuklarının alerjiye sahip olması muhtemeldir. Saman nezlesi tarzında alerjenlere sahip olmak astım geliştirme riskinizi arttıracaktır.
Evreleri
- Aşama
Astımın ilk evresi “kesikli” olarak adlandırılır Çünkü hırıltılı yapılan solunum tarzında belirtiler gelir ve gider. Bu aşamada haftada en fazla 2 kez meydana gelen semptomlar ile gece uyanışı ayda 2 defadan fazla olmaması ile tanımlanmaktadır. Normal aktiviteye ve normal akciğer fonksiyonuna müdahale bulunmaz. Önerilen başlangıç tedavisi, gerektiği zaman albuterol tarzında kısa etkili bir inhaler ile yapılır.
- Aşama
Astımın 2. evresine “hafif persistent” adı verilir. Haftada 2 günden daha çok ortaya çıkan, ancak günlük olarak değil, her ay üç ila dört gece uykusunun ortaya çıktığı belirtilerle karakterize bir sorundur. Normal aktivitede küçük bir kısıtlama olabilir. Tedavide ilk aşamada olduğu gibi kısa etkili beta agonist kurtarma solunum cihazı da bulunur ve akciğerlerde aşırı aktif immün yanıtı bastırmak için genellikle inhale steroidler gibi uzun etkili ilaçlar eklenir.
- Aşama
Astımın 3. evresine “ılımlı ısrarcı” adı verilir. Bu aşamada, astımın her gün semptomları gece gündüz uyanışları haftada birden daha çok meydana gelir. Kısa süreli kurtarma ilacının günlük ihtiyaçları normal aktivitede bazı sınırlama ve akciğer fonksiyonlarında azalma olur.
- Aşama
Astımın 3. evresine “ağır persistan astım” adı verilir. Semptomlar gün boyu gerçekleşir ve gece uykusunda her daim meydana gelebilir. Astım atakları ciddi düzeyde aktiviteleri sınırlar. Kısa süreli etkili bir kurtarma ilacı günde birkaç kez kullanılabilir. Akciğer fonksiyonları belirgin düzeyde azalabilir. Tedavide yüksek doz steroidler ve uzun etkili bir beta agonist ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar semptomları kontrol altına almazsa oral steroidler eklenir. Alternatif şekilde kullanılan ilaçlar her aşamada mevcuttur.
Yardımcı Tedaviler
Tedavi sürecinde astım ya da alerjen hedef alınır. Bazı uygulamalar özellikle alerjik astıma bağlı semptomları tedavi etmek adına uygulanır.
- Singulair; önceli olarak astım için reçete edilen, hem alerji hem de astım semptomlarına yardımcı olabilen bir ilaçtır. İlaç günlük olarak alınır ve vücudun bağışıklık tepkisini kontrol etmeye yardımcı olur.
- Alerji atakları vücuda alerjen az düzeyde girdiğinde bile sorun yaşanır. Bu bağışıklık sisteminin toleransı arttırmasına olanak tanır. Bu yaklaşıma immünoterapi adı verilir. Genelde birkaç yıl boyunca düzenli enjeksiyon kullanılması gerekebilir. Bu enjeksiyon tedavisinde kaç yıl kullanılacağı konusunda bir belirleme yoktur ama çoğu insan en az üç yıl enjeksiyona tabi tutulur.
- Anti-immünoglobülin E (IgE) immünoterapisi, başta alerjik reaksiyona neden olan kimyasal sinyaller hedef alır. Genelde standart terapinin çalışmadığı orta ila ağır persistan astımı olan insanlar için önerilir. Anti-IgE tedavisine bir örnek, omalizumab (Xolair) ‘dir.
Tedavi sürecinde hastaların mutlaka uzman hekimin söyledikleri dışına çıkmaması gerekir. Bu sayede sağlıklı şekilde yaşama devam etmek mümkün hale gelir. Aksi takdirde sorunlar yaşanmaya başlanır.
Kaynaklar
- https://www.webmd.boots.com/asthma/guide/allergic-asthma
- http://www.aafa.org/page/allergic-asthma.aspx
- http://acaai.org/asthma/about
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/asthma/in-depth/allergies-and-asthma/art-20047458
- http://acaai.org/asthma/symptoms/asthma-attack