Kronik Öksürük Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Çocuklarda 4 hafta, yetişkinlerde ise 8 haftadan uzun süren öksürükler kronik olarak adlandırılır. Sağlıklı bir öksürük akciğerleri temizlemeye yardım ederken 4 haftadan uzun süren öksürük dolaşım sistemi, solunum sistemi ya da kalp hastalıklarından birinin habercisi olabilir.

İçindekiler

Kronik Öksürük Nedenleri
Kronik Öksürük İle İlişkili Hastalıklar ve Belirtileri
Kronik Öksürükte Tedavi Yöntemleri
Kaynaklar

Kronik Öksürük Nedenleri

Sigara, uzun süreli öksürüğe neden olur.

Öksürük; akciğerleri fazla mukus, mikroplar ve alerjenlerden temizleyen sağlıklı bir reflekstir ve aslında yararlı bir amaca hizmet eder. Refleksif bir davranış olduğundan doğası gereği kısa ömürlüdür. Soğuk algınlığı ve grip gibi basit enfeksiyonlarda 3 ile 5 gün arasında devam edebilir. Bu tip durumlarda öksürmek akciğerlerdeki mukusu hareket ettirdiğinden iyileşme sürecine katkı bile sağlar. Fakat haftalarca ya da aylarca süren öksürük açık bir neden olmasa bile altta yatan başka bir hastalığın habercisidir. Yetişkinlerde 8 haftadan uzun süren öksürük nedenleri sinüs iltihabına bağlı postnazal damla gibi durumlardan kaynaklanabilir ya da nadiren kanser gibi hayatı tehdit eden hastalıklara bağlı olabilir. Postnazal damla gibi hastalıklarda balgam ve burun akıntısı görülebilir.

16 ülkeden alınan resmi kayıtlara göre; 20 ve 40 yaşları arasında olup hastanelere 12 aydan uzun süren öksürük şikayeti ile başvurmuş 18 277 hastanın %15’i balgamlı, %10’u kuru ve %30 hem balgamlı hem de kuru öksürükten şikayetçi olmuştur. Yapılan tetkikler sonucu her biri farklı hastalıklara sahip olan bu kişilerin tek ortak noktası uzun süreli öksürük şikayetidir.

Tütün ve alkol kullanımı, mevsimsel değişiklikler, tozlu ortamlarda uzun süre çalışmak, sağlıksız beslenme, bağışıklık sistemini zayıflatan kimyasallara maruz kalma gibi faktörler bu süreci tetikleyen en yaygın nedenlerdir.

Kronik Öksürük İle İlişkili Hastalıklar ve Belirtileri

Kronik Öksürük Belirtileri

Çocuklarda 4, yetişkinlerde 8 haftadan uzun süren öksürükler sıklıkla başka bir hastalıkla ilişkilidir. Bu hastalıklar enfeksiyon kaynaklı, dolaşım bozukluğu hastalıklarına bağlı ya da psikolojik olabilir.

Kronik öksürükle birlikte görülen en yaygın hastalıklar ve belirtileri şöyledir;

Post Nazal Damla: Boğazın arkasına damlayan sıvı hissi;
Reflü: Mide ekşimesi, nefes darlığı, göğüs bölgesinde yanma hissi;
Faranjit ve Larenjit: Boğuk ses, boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü;
Anksiyete: Endişe ve panik duygusu;
Viral enfeksiyonlar: Enfeksiyonlar; Burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı;

Ayrıca çok yaygın olmamakla birlikte boğmaca, bronşektazi, kistik fibroz, sarkoidoz, slikozis, pnömokonyoz, küçük hücreli akciğer kanseri ve kalp yetmezliği gibi hastalıklar da uzun süreli öksürüğe neden olabilir. Pnömokonyoz hastalığında öksürükle birlikte görülen balgamın rengi vücutta artmış karbon oranı yüzünden siyahtır. Akciğer kanserinde balgam pembe köpüklü ya da kanlı olabilir.

Kronik Öksürükte Tedavi Yöntemleri

Tedavi, gerekli tetkikler yapıldıktan sonra öksürüğe neden olan hastalığın teşhisine bağlı olarak yapılmaktadır. Olası tedaviler şöyledir;

Postnazal damla; Dekonjestanlar, antihistaminikler ve steroid içeren burun spreyleri tedavi sürecinde etkilidir.

Asit reflüsü; Asit üretimini nötralize etmek ve azaltmak için antasit ilaçlar, H2 reseptör bloke edicileri ya da duruma bağlı olarak proton inhibitörleri reçete edilir. Bu ilaçların hepsi diyetle birlikte uygulanır. Mide asitinin solunum yolunu yakacak kadar ilerlediği durumlarda ise cerrahi operasyon gerekebilir.

Faranjit ve Larenjit; Boğaz pastilleri ve antitüsif ilaçlar reçete edilebilir. Bu hastalıklarda bol sıvı tüketmek, boğazı nemli tutacak ıhlamur ve papatya çayları boğazı yatıştırmaya ve öksürüğü azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca sesi dinlendirmek, çok kalabalık ortamlardan kaçınmak, yüksek sesle konuşmaktan kaçınmak önemlidir.

Astım; Nefes açıcı burun inhaleleri, steroid ilaçlar ve bronkodilatatör reçete edilebilir. Bu ilaçlar akciğer ve solunum yolları damarlarındaki şişmeyi azaltır, solunum yollarını rahatlatır. İlaçların düzenli kullanılması tedavi sürecinde önemlidir.

Anksiyete; Sinirleri yatıştıran psikolojik ilaçlar ve terapiler tedavinin temel öğesidir. Ayrıca nefes egzersizleri önerilebilir.

Enfeksiyonlar; Pnömoni ve bakteriyel boğaz enfeksiyonlarında antibiyotik tedaviler uygulanırken virüslere bağlı enfeksiyonlarda bağışıklık sistemini güçlendiren destekleyiciler reçete edilir. Bol sıvı tüketimi, C vitamini açısından zengin gıdalar, bitki çayları ve çorbalar tedavi sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.

Tüm bu tedavi yöntemleri ile birlikte boğazı ve solunum yollarını yatıştıran içecekler, bal tüketimi, C vitamini desteği kronik öksürüğü rahatlatmaya yardım eder.